W razie sporu prawnego warto rozważyć mediację

Sam czas oraz energia zaoszczędzone na udziale w procesach zwrócić się mogą spółce w postaci środków pieniężnych. Dlatego też warto skorzystać z mediacji jako alternatywnego środka rozwiązywania sporów prawnych.

Postępowanie mediacyjne ma charakter całkowicie odformalizowany. Odróżnia się tym od postępowania w sądzie polubownym (arbitrażu) oraz od postępowania w ramach sądownictwa powszechnego.

Mediację można zdefiniować jako dobrowolnie przyjmowaną metodę rozwiązywania konfliktu. Kluczową rolę odgrywa bezstronny i neutralny mediator. Towarzyszy on skonfliktowanym przedsiębiorcom w procesie uzgodnień, z zachowaniem całkowitej poufności.

Jednocześnie przepisy Kodeksu postępowania cywilnego pozwalają na przymusowe wyegzekwowanie ugody zawartej przed mediatorem, jeżeli jedna ze stron nie chce jej później respektować. Natomiast zgodnie z art. 123 § 1 pkt 3 Kodeksu cywilnego przez wszczęcie mediacji przerywa się bieg przedawnienia.

Mediacja charakteryzuje się pełną dobrowolnością. Prowadzona jest na podstawie umowy o mediację albo postanowienia sądu.

Rodzaje mediacji

Wyróżniamy dwa rodzaje mediacji:

Mediację prowadzoną na podstawie umowy reguluje art. 183¹ kpc. Strony określają przedmiot mediacji – inaczej przedmiot sporu lub stosunek prawny, z którego spór wyniknął lub może wyniknąć. Ponadto wskazują osobę mediatora albo sposób jego wyboru.

Umowa o mediację może zostać zawarta w dowolnej formie. W obrocie prawnym funkcjonuje w postaci samodzielnego porozumienia lub klauzuli mediacyjnej w umowie materialno-prawnej.

Do zawarcia umowy może też dojść w sposób dorozumiany, tj. poprzez wyrażenie przez spółkę zgody na mediację, gdy druga strona złożyła wniosek o jej przeprowadzenie. Należy zaznaczyć, że taki wniosek jest konieczny w każdym przypadku. Strony mogą zawrzeć ugodę przed mediatorem w sprawach, w których dopuszczalne jest zawarcie ugody sądowej. Przykładowo są to sprawy o zapłatę należności, wykonanie umowy, ustalenie odszkodowania, roszczenia wspólników lub akcjonariuszy przeciwko spółce, roszczenia ze stosunku pracy.

Umowa o mediację zobowiązuje strony i jeżeli mimo jej zawarcia dojdzie do wniesienia pozwu, to sąd skieruje wówczas strony do mediacji na podstawie art. 202¹ kpc.

W przeciwieństwie do sądu państwowego, w postępowaniu mediacyjnym firmy w nim uczestniczące mają wpływ na przydzielenie sprawy konkretnemu mediatorowi. Jest on odpowiednikiem sędziego w postępowaniu sądowym.

Do zalet mediacji należy także możliwość wyboru mediatora, który będzie ekspertem w dziedzinie objętej sporem. Jest to bardzo istotne rozwiązanie dla przedsiębiorców, gdyż rozwój technologii i nowe zjawiska w życiu gospodarczym bardzo często wymagają wiedzy specjalistycznej.

Ten stan rzeczy uwzględnia ustanowiona w art. 183² § 1 kpc zasada, że mediatorem może być każda osoba fizyczna mająca pełną zdolność do czynności prawnych oraz korzystająca w pełni z praw publicznych. Informacje o listach stałych mediatorów oraz o ośrodkach mediacyjnych gromadzą prezesi sądów okręgowych. Można oczywiście wybrać osobę spoza listy. Istotna jest tu bowiem zgodna wola stron.

Przebieg mediacji nie został sformalizowany, w szczególności nie znajdują tu zastosowania kodeksowe zasady postępowania dowodowego. Dzięki temu przedsiębiorcy, którzy weszli w spór, zachowują pełną kontrolę nad zakresem i rezultatem uzgodnień.

Za zgodą stron możliwe jest przeprowadzenie mediacji bez posiedzenia mediacyjnego. Mediator staje się wówczas pośrednikiem między spółkami i przekazuje ich stanowiska. Jednocześnie ważnym jest, aby dążył do wypracowania rozwiązania, które usatysfakcjonuje wszystkie zainteresowane strony.