Elastyczne planowanie czasu pracy przy okresowym natężeniu prac w ciągu roku

Przepisy pozwalają w każdym systemie czasu pracy wydłużyć okres rozliczeniowy aż do 12 miesięcy, pod warunkiem jednak, że:

• jest to uzasadnione przyczynami obiektywnymi, technicznymi lub dotyczącymi organizacji pracy, i zarazem

• zostaną zachowane ogólne zasady dotyczące ochrony bezpieczeństwa i zdrowia pracowników.

A zatem również w tych systemach czasu pracy, w których okres rozliczeniowy może wynosić maksymalnie 1 miesiąc, można zastosować 12-miesięczny okres rozliczeniowy czasu pracy.

Przedłużenie okresu rozliczeniowego do 12 miesięcy ustala się:

• w układzie zbiorowym lub w porozumieniu z zakładowymi organizacjami związkowymi (jeśli nie da się porozumieć ze wszystkimi związkami, wystarczy porozumienie z organizacjami związkowymi reprezentatywnymi w rozumieniu art. 241[25a] Kodeksu pracy) albo

• w porozumieniu z przedstawicielami pracowników, wyłonionymi w trybie przyjętym u danego pracodawcy – jeżeli w zakładzie nie działają związki.

Pracodawca musi ponadto przekazać kopię porozumienia w sprawie przedłużenia okresu rozliczeniowego właściwemu okręgowemu inspektorowi pracy. Ma na to 5 dni roboczych od dnia zawarcia porozumienia. Chodzi tu tylko o powiadomienie okręgowego inspektora (pocztą), a nie o jego zgodę. A zatem już od dnia wysłania informacji można stosować dłuższy okres rozliczeniowy.

Przepisy nie definiują, co należy rozumieć przez „przyczyny obiektywne, techniczne lub organizacyjne”, które uzasadniają przedłużenie okresu rozliczeniowego do 12 miesięcy. W praktyce o tym, czy przesłanki te zachodzą, zdecyduje więc pracodawca w porozumieniu z zakładowymi organizacjami związkowymi lub przedstawicielami pracowników.

Zatem pracodawca, który ma duże zróżnicowanie w zapotrzebowaniu na pracę w poszczególnych miesiącach roku, może zdecydować się na wprowadzenie 12-miesięcznego okresu rozliczeniowego(na co uzyskał zgodę przedstawiciela pracowników). Może więc przykładowo w niektórych okresach planować po 6 dni pracy. Jednocześnie mając system równoważny, który pozwala mu wydłużać dobowy wymiar czasu pracy do 12 godzin, może planować pracownikom dużą liczbę godzin i dni pracy w niektórych miesiącach okresu rozliczeniowego w zamian za zapewnienie pracownikom więcej czasu wolnego w innych miesiącach tegoż okresu.