Równe traktowanie rodziców i opiekunów w pracy

Unijna dyrektywa z 20 czerwca 2019 nr 2019/1158 miała być implementowana przez państwa członkowskie do 2 sierpnia 2022 r. Polska nie zdążyła zrealizować swojego zobowiązania w terminie, pogarszając tym samym sytuację pracowników rodziców i pracowników opiekunów, pozbawiając ich uprawnień wynikających z aktu europejskiego. Co do samej części merytorycznej nowych przepisów, trzeba zauważyć, że niektóre uwagi Rzecznika Praw Obywatelskich zostały już uwzględnione. Jednak RPO nadal ma wątpliwości dotyczące regulacji odnoszącej się do zakazu dyskryminacji pracowników korzystających z uprawnień rodzicielskich oraz zakazu stosowania wobec nich działań odwetowych. 

Dyrektywa obejmuje zakaz negatywnego traktowania rodziców i opiekunów, którzy chcieliby skorzystać z przysługujących im uprawnień, takich jak prawo do urlopu czy prawo skorzystania z elastycznej organizacji pracy. Mechanizm ochrony jest tożsamy z tym stosowanym w przypadku negatywnego traktowania ze względu na płeć, wiek czy orientację seksualną. 

Zdaniem RPO proponowane rozszerzenie zakresu przepisu art. 18[3e] § 1 i 2 kp. jest nadmierne. Zgodnie z dyrektywą, zakaz ochrony przed negatywnym traktowaniem przez pracodawcę lub negatywne konsekwencje miał dotyczyć skorzystania lub ubiegania się o możliwość skorzystania z uprawnień rodzicielskich lub opiekuńczych. Tymczasem nowe brzmienie odnosi się do wszystkich uprawnień wynikających z kodeksu pracy. Zdaniem rzecznika niepokojące jest takie rozszerzenie, które będzie się odnosiło do ochrony przed niekorzystnymi konsekwencjami korzystania ze wszelkich przepisów prawa pracy, niezależnie od związku z dyskryminacją.  

Rzecznik zaniepokojony jest także nowymi obowiązkami, które mają go spotkać. Modyfikacja brzmienia art. 17b pkt 1 ustawy o RPO zakłada bowiem, że do działań Rzecznika ma należeć również promowanie równego traktowania wszystkich osób. Nie oszacowano jednak kosztów takich działań, nie uwzględniono ich tym samym w budżecie RPO. 

Sam Rzecznik zauważa, że brak odniesienia w budżecie do nowych zadań przyczyni się do pogorszenia jakości wszystkich wykonywanych zadań i konieczności ograniczenia zakresu działalności. 

Czy resort uwzględni wątpliwości RPO?