Uprawnienia związane z ojcostwem

Początek uprawnień to przysługujące dwa dni zwolnienia z tytułu urodzenia się dziecka. W tym okresie przysługuje prawo do całego wynagrodzenia. 

Jednym z podstawowych uprawnień związanych z ojcostwem jest urlop, który można wykorzystać w dowolnym momencie do ukończenia 24 miesiąca życia przez dziecko. Wymiar urlopu ojcowskiego wynosi 2 tygodnie i może być wykorzystany w dwóch częściach, bądź jednorazowo. Dokładnie takie samo uprawnienie mają ojcowie adopcyjni. 

Ważne: Na pisemny wniosek pracownika-ojca (złożony nie później niż 7 dni przed planowanym rozpoczęciem korzystania z urlopu), pracodawca ma obowiązek udzielić urlopu ojcowskiego. 

Pracownik-ojciec może skorzystać z części niewykorzystanego urlopu macierzyńskiego. Pracownica musi skorzystać z 14 tygodni urlopu macierzyńskiego, resztę może odstąpić ojcu dziecka. Różne zasady korzystania z tego urlopu związane są z sytuacją zawodową matki dziecka - może być ona zatrudniona na podstawie umowy o pracę, bądź nie i nawet nieubezpieczona. 

Rodzic ma prawo do urlopu rodzicielskiego w wymiarze 32 tygodni w przypadku pojedynczego porodu lub 34 tygodni w przypadku porodu mnogiego. Jest to uprawnienie którym rodzice mogą się dobrowolnie podzielić, bądź wykorzysta z niego jedynie jeden z rodziców. Maksymalnie można podzielić czas tego urlopu na cztery części. 

Jeśli umowa o pracę trwa co najmniej 6 miesięcy, pracownik może skorzystać z urlopu wychowawczego, który wynosi do 36 miesięcy, ale jeden miesiąc musi wykorzystać drugi rodzic. Z urlopu nie można korzystać, jeśli dziecko ukończyło 6 rok życia w danym roku kalendarzowym. Urlop można wykorzystać w pięciu częściach. 

Pracownik, jeśli jest uprawniony do skorzystania z urlopu wychowawczego - może skorzystać z alternatywy w postaci obniżenia wymiaru czasu pracy, nie więcej niż do połowy. 

Ojciec nie może być zatrudniony w godzinach nadliczbowych, w porze nocnej czy w tzw. przerywanym systemie czasu pracy, ani też delegowany poza stałe miejsce pracy. Dotyczy to mężczyzn sprawujących opiekę nad dziećmi do 4 roku życia. Jednak jeśli oboje rodzice są zatrudnieni - z tego uprawnienia może korzystać tylko jedno z nich. 

Do momentu w którym dziecko ukończy 14 rok życia, pracownik może skorzystać z dodatkowych dwóch dni urlopu. Może być on udzielony w dniach lub w godzinach. W tym czasie przysługuje pełna kwota wynagrodzenia. Tylko jeden rodzic może korzystać z tego uprawnienia - mogą się jednak podzielić, np. jeden dzień dla matki dziecka, jeden dzień dla ojca. 

Ojcowie mogą również korzystać ze świadczenia wyrównawczego Mama 4+ w określonych przypadkach (zobacz więcej: Rodzicielskie świadczenie uzupełniające) oraz z uprawnień związanych z Kartą Dużej Rodziny.