Pracodawca, jako organizator pracy w zakładzie, ma m.in. obowiązek dbać o przestrzeganie przepisów i zasad BHP oraz organizować pracę w bezpieczny sposób. Jednym z obowiązków w tym zakresie jest skierowanie pracownika na badania profilaktyczne, które mają stwierdzić, czy pracownik może wykonywać pracę na danym stanowisku.
Pracownik ma obowiązek poddać się tym badaniom na początku zatrudnienia (badania wstępne) a także w trakcie trwania umowy (badania okresowe). Również po trwającej co najmniej 30 dni chorobie pracodawca nie może dopuścić pracownika do pracy bez badań stwierdzających, czy pracownik może już powrócić do pracy (badania kontrolne).
Niedopełnienie obowiązku skierowania pracownika na badania profilaktyczne obciąża wyłącznie pracodawcę. Podobnie koszty działań podejmowanych przez pracodawcę w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy w żaden sposób nie mogą obciążać pracowników.
Oznacza to, że zaniedbanie przez pracodawcę obowiązków w zakresie profilaktycznej ochrony zdrowia może narazić go na odpowiedzialność karną za wykroczenie przeciwko prawom pracownika, zagrożone karą grzywny do 30.000 zł.