Przepisy prawa pracy nie zawierają wyczerpującego katalogu przyczyn nieobecności pracownika w pracy. Ograniczają się do wskazania, że przyczynami usprawiedliwiającymi nieobecność pracownika w pracy są:
- zdarzenia i okoliczności określone przepisami prawa pracy, które uniemożliwiają stawienie się pracownika do pracy i jej świadczenie,
- inne przypadki niemożności wykonywania pracy wskazane przez pracownika i uznane przez pracodawcę za usprawiedliwiające nieobecność w pracy.
Do przyczyn usprawiedliwiających nieobecności pracownika w pracy, które ze względu na swą typowość zostały wprost wskazane w przepisach, należą:
- niezdolność do pracy spowodowana chorobą,
- kwarantanna lub izolacja w związku z podejrzeniem choroby zakaźnej,
- choroba dziecka,
- choroba innego członka rodziny,
- wezwanie pracownika do osobistego stawiennictwa przez organ właściwy w sprawach powszechnego obowiązku obrony, organ administracji rządowej lub samorządu terytorialnego, sąd, prokuraturę, policję w charakterze strony lub świadka,
- nieprzewidziane zamknięcie żłobka, przedszkola lub szkoły, do której uczęszcza dziecko pracownika w wieku do lat 8,
- odbycie podróży służbowej w godzinach nocnych, zakończonej w takim czasie, że do rozpoczęcia pracy nie upłynęło 8 godzin, w warunkach uniemożliwiających odpoczynek nocny.
