Nowe uprawnienia dla pracowników wolontariuszy?

Dotychczas obowiązujące regulacje nie odnoszą się do pracowniczych uprawnień osób, które działają w różnego rodzaju cywilnych grupach poszukiwawczo-ratowniczych. Uregulowane są natomiast kwestie dotyczące strażaków-ratowników działających w Ochotniczej Straży Pożarnej. Minister rodziny i polityki społecznej jest proszona przez zastępcę RPO o stanowisko w sprawie przyznania określonych uprawnień pracowniczych także osobom niebędących ratownikami. Chodzi przede wszystkim o prawo do zwolnienia od pracy na czas udziału w akcji ratowniczej bądź też poszukiwawczej, a także o prawo do wypoczynku po akcji, czy sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy. 

Kwestie dotyczące uprawnień o których mowa, regulowane są w rozporządzeniu ministra rodziny i polityki społecznej z 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy. W związku z tym, że przepisy dotyczą jedynie wybranej kategorii osób, RPO zauważa, że może być w nich naruszona zasada równości wobec prawa, dotykająca pracowników którzy podejmują działania w różnych cywilnych grupach.

Ważne: W rozporządzeniu nie ma przepisów dotyczących uprawnień pracowniczych osób działających w cywilnych grupach poszukiwawczo-ratowniczych. 

Biorąc pod uwagę to jak ważne są ich działania, RPO pyta minister rodziny i polityki społecznej, czy nie warto także takim osobom zagwarantować prawa do zwolnienia od pracy na czas udziału w akcji ratowniczej lub poszukiwawczej a także na czas wypoczynku po akcji. Proponuje także rozszerzenie tych uprawnień na udział w szkoleniach i egzaminach z psami ratowniczymi. Konieczne wydaje się wprowadzenie regulacji dotyczącej trybu usprawiedliwiania nieobecności w pracy, choćby na podstawie zaświadczenia dowódcy akcji poszukiwawczej. 

Ustawa o Ochotniczej Straży Pożarnej reguluje kwestie zwolnienia od świadczenia pracy pracowników będących strażakami-ratownikami OSP, którzy biorą udział w działaniach ratowniczych i akcjach ratowniczych, szkoleniach czy ćwiczeniach organizowanych przez gminę, PSP czy inne uprawnione podmioty. Czas zwolnienia obejmuje również czas potrzebny do odpoczynku po wymienianych wydarzeniach. 

RPO zauważa, że jest jeszcze grupa strażaków OSP, która nie ma statusu ratowników. 

Można interpretować to w ten sposób, że dla nich przewidziano jedynie regulację ze wspomnianego już wcześniej rozporządzenia. 

Obowiązujące przepisy mogą rodzić wątpliwości, co więcej - prowadzą do nieuzasadnionego wykluczenia z osób posiadających określone uprawnienia pracownicze, ze względu na podmiot w którym dany pracownik działa.