Mało kto wie, że w Polsce są aż 2 jeziora o nazwie Gardno. Pierwsze, które od razu przychodzi nam na myśl to położony w Słowińskim Parku Narodowym wielki zbiornik wodny odcięty od morza cienkim pasmem lądu. Jednak nie mniej ciekawe i piękne jest Gardno numer dwa, znajdujące się na naszej największej wyspie Wolin, w województwie zachodniopomorskim.
Położone jest ono na północny wschód od Międzyzdrojów, w odległości zaledwie 300 m od morskiego brzegu. Jego niezwykłość objawia się już w samym kształcie, ma ono bowiem formę prawie regularnej siedmioramiennej gwiazdy, idealnie pośrodku zaś znajduje się mała wysepka, cała porośnięta starymi drzewami. Prastary gaj z pewnością pamięta jeszcze zamierzchłe czasy, kiedy to prasłowiańskie ludy oddawały tutaj w chramie (czyli w kącinie - pogańskiej świątyni) kult Świętowitowi (zwanemu potocznie Światowidem).
Archeolodzy prowadzący nieopodal swoje prace wykopaliskowe, odkryli liczne, przedstawiające bóstwo o 4 twarzach figurki – unikatowe, bo niewielkich rozmiarów, zatem przeznaczone do domowych obrządków religijnych. Stąd właśnie wzięła się druga nazwa Gardna – romantyczna „Źrenica Świętowita”.
Jeziorko zadziwia także swym położeniem; wszak bezodpływowe zbiorniki
wodne znajdujące się prawie na samym wybrzeżu, a równocześnie na
wzgórzach, będących polodowcowymi morenami należą do rzadkości. Kiedyś,
gdy Gardno było połączone z Bałtykiem wąskim kanałem, można było
bezpośrednio wpłynąć na nie statkiem.
Ów bardzo atrakcyjny strategicznie fakt wykorzystała złotowłosa piratka Steńka, chroniąc się na gardnowej wyspie wraz ze swymi kamratami. Piękna dziewczyna z Kamienia Pomorskiego była służącą na dworze kasztelana. Tam uwiódł ją i wykorzystał jeden z władców, którego Steńka z zemsty zamordowała, po czym podłożyła ogień we dworze i uciekła nad wolińskie jezioro, gdzie przystała do bandy rozbójników.
Odkrywszy, że Gardno jest połączone z Bałtykiem wąskim, lecz głębokim kanałem kazała swoim towarzyszom zbudować trzy małe, zwrotne statki, na których przez dobrych kilka lat pływali na wyprawy łupieżcze. Cała historia skończyła się nieszczęśliwie, gdyż pewnego razu Steńka wpadła w pułapkę i ścigana przez wojsko, nie widząc już żadnego wyjścia, wrzuciła do jeziora wszystkie swoje zrabowane skarby, po czym sama odebrała sobie życie, skacząc w wodną toń.
