Halluksy - podstawowe zalecenia ortopedów

U podstawy dużego palca stopy znajduje się staw śródstopno-paliczkowy. Gdy ulega on zniekształceniu, paluch powoli zaczyna odchylać się w bok, w stronę mniejszych palców. Fachowa nazwa tego schorzenia to paluch koślawy – hallux valgus.

W skrajnych przypadkach całkowicie podchodzi on pod drugi palec, wypychając go ku górze. W miejscu odchylenia po pewnym czasie powstaje bolesne uwypuklenie – to fragment głowy pierwszej kości śródstopia. Jeśli do tego dołączy się stan zapalny kaletki maziowej (rodzaj amortyzatora pokrywającego staw od strony bocznej), ból znacznie się nasila.

Na halluksy 10 razy częściej skarżą się kobiety niż mężczyźni. Jest ku temu sporo powodów, bo oprócz tego, że skłonność do koślawego palucha można odziedziczyć, jego powstaniu sprzyja też m.in. chodzenie w butach na wysokich obcasach i z wąskimi noskami, nadwaga i otyłość oraz ciąże.

Żeby hallux valgus nie zdeformował stopy, trzeba stosować się do zaleceń ortopedów:

1. noś obuwie z szerszymi czubkami i na grubszej, elastycznej podeszwie,
2. ważne, aby wewnętrzny (przyśrodkowy) brzeg buta był prosty, a nie ścięty,
3. buty na wyższym obcasie (od 6 cm wzwyż) zakładaj okazjonalnie i spędzaj w nich nie więcej niż 3–4 godziny dziennie,
4. zmieniaj obuwie kilka razy w ciągu dnia,
5. jeśli masz płaskostopie – stosuj wkładki ortopedyczne,
6. jak najczęściej spaceruj boso po miękkim podłożu, np. trawie, piasku,
7. zadbaj o prawidłową wagę,wieczorami – funduj stopom ciepłą kąpiel, a potem porządnie je masuj,
8. wykonuj ćwiczenia rozciągające stóp, np. chwytaj palcami małe przedmioty; zataczaj stopami kółka; włóż pod podeszwę skakankę i ciągnij ku sobie jej końce; przechylaj stopy z jednej krawędzi na drugą.

Jeśli paluch już zaczął się deformować, można jedynie zmniejszyć ból, sięgając po proste środki. Pomóc mogą preparaty przeciwzapalne i przeciwbólowe (doustne i stosowane miejscowo), zakładanie aparatów odwodzących duży palec od pozostałych czy nakładanie elastycznych osłon na widoczne uwypuklenie głowy kości. One jednak nie wyleczą halluksa.

Można go skorygować tylko operacyjnie. Spośród ponad 100 technik zabiegowych lekarze korzystają tylko z kilkunastu. Dobierają terapię indywidualnie do pacjenta. Operacja ma przywrócić prawidłową budowę i funkcję stawu śródstopno-paliczkowego. Podczas zabiegu lekarz przecina pierwszą kość śródstopia i – za pomocą np. różnego rodzaju implantów – koryguje deformację.

Po niektórych zabiegach na nogę zakłada się gips (te refunduje NFZ), po innych (te wykonują zwykle prywatne kliniki i korekta jednego palucha kosztuje 5–7 tys. zł) – specjalne obuwie ortopedyczne. Rekonwalescencja i rehabilitacja trwa od 6 do 12 tygodni.