Prawo europejskie o podatkach w najmie krótkoterminowym

Trybunał Sprawiedliwości UE analizował sprawę portalu Airbnb, prowadzącego portal internetowy poświęcony pośrednictwu w wynajmie nieruchomości. Za pośrednictwem portalu wynajmujący posiadający miejsca zakwaterowania i osoby poszukujące tego typu zakwaterowania nawiązują kontakt. Za pośrednictwem klienci płacą za noclegi, a pieniądze są przekazywane wynajmującym. 

W 2017 r. Włochy wprowadziły nowe przepisy dotyczące systemu podatkowego dotyczącego krótkoterminowego najmu nieruchomości poza działalnością gospodarczą. Wprowadzone przepisy dotycząca umów najmu nieruchomości mieszkalnych zawieranych na czas nie dłuższy niż 30 dni przez osobę fizyczną. Umowa najmu jest zawierana poza działalnością gospodarczą. Ustawa nie różnicuje umów zawieranych bezpośrednio z najemcami i umów zawieranych z udziałem osób prowadzących działalność w zakresie pośrednictwa nieruchomości w formie portali internetowych. 

Wprowadzone w 2017 r. przepisy przewidują opodatkowanie takich umów stawką 21% (jeśli właściciele wybrali stawkę preferencyjną). Podatek pobierany jest u źródła. Organy podatkowe mają także otrzymać informacje dotyczące takich umów. W konsekwencji - podmioty prowadzące działalność polegającą na pośrednictwie w wynajmie nieruchomości, pobierając czynsz, bądź biorąc udział w takich pobieraniu, jako płatnicy podatku są zobowiązane do pobrania podatku u źródła od kwoty czynszu i odprowadzenie go do skarbu państwa. Jeśli podmiot nie posiada stałej siedziby na terenie Włoch, musi dodatkowo wyznaczyć przedstawiciela podatkowego. 

Airbnb zaskarżyło nowe przepisy. Zwróciło się do Trybunału Sprawiedliwości UE o ocenę włoskich przepisów podatkowych w kontekście regulacji unijnej. 

W związku z tym, że obowiązki o których mowa dotyczą prawa podatkowego, są wyłączone z zakresu zastosowania pewnych dyrektyw. TSUE mógł zbadać jedynie zgodność z prawem w świetle zakazu ograniczenia swobody świadczenia usług wewnątrz UE o którym mowa w art. 56 TFUE.

Zarówno obowiązek gromadzenia i przekazywania danych organom podatkowym jak i obowiązek pobierania podatku u źródła dotyczył wszystkich podmiotów działających na terenie Włoch - zarówno tych mających siedzibę na terytorium Włoch jak i przedsiębiorstw mających siedzibę poza ich terytorium. Nie można zatem uznać, że obowiązki te w jakikolwiek sposób ograniczającą swobodę świadczenia usług. 

Za sprzeczny z art. 56 TFUE, Trybunał uznał jednak obowiązek wyznaczenia przedstawiciela podatkowego we Włoszech. Obowiązek ten dotyczy jedynie podmiotów świadczących usługi pośrednictwa nieruchomości, które nie posiadają stałego zakładu we Włoszech. Jest to związane z koniecznością podejmowania określonych działań i ponoszenia dodatkowych kosztów, chociażby kosztów wynagrodzenia tego przedstawiciela - a to może zniechęcić firmy do prowadzenia działalności na terenie Włoch. 

Obowiązek wyznaczenia przedstawiciela podatkowego TSUE ocenia jako ograniczający swobodę świadczenia usług - czyli za sprzeczne z art. 56 TFUE.