Użytkowanie wieczyste - zasady odkupowania gruntów przez firmę

Przepisy dotyczące kupowania gruntów przez użytkownika wieczystego zawarte są w projekcie ustawy nowelizującej ustawę o gospodarce nieruchomościami. Pierwszym poważnym krokiem reformy użytkowania wieczystego było uwłaszczenie wprowadzone w 2019 r. wówczas dotyczyło ono mieszkańców i spółdzielni będących w użytkowaniu wieczystym gruntów na których wybudowano budynki mieszkalne. Jednak to nie jedyne obiekty posadowione na użytkowanym gruncie. Użytkowanie wieczyste dotyczy przecież także obiektów sportowych, budynków wykorzystywanych przez organizacje społeczne, sportowe czy rozliczne firmy. Szacuje się, że w Polsce jest jeszcze ponad 405 tys takich gruntów. 

W przypadku nieruchomości mieszkalnych przyjęto zasadę uwłaszczenia z mocy prawa. Nowe przepisy odchodzą od tego modelu - jak mówią projektodawcy ich celem nie jest zmuszanie do uwłaszczenia. Dlatego przewidziano uwłaszczenie na wniosek. 

Zmiana przepisów ma dać inwestorom pewność co do gruntów, bo - zdaniem resortu - w niektórych przypadkach fakt, że status nieruchomości to użytkowanie wieczyste blokował długofalowe inwestycje. Użytkowanie wieczyste wiąże się z opłatami, które sprawiły że w niektórych miejscach inwestowanie stało się nieopłacalne. 

Nowa regulacja wprowadzona do ustawy o gospodarce nieruchomościami sprawi, że organy publiczne nie będą miały prawa odmówić sprzedaży gruntu na rzecz przedsiębiorcy, który złoży odpowiedni wniosek. 

Ważne: Model ustalania ceny sprzedaży gruntów użytkownikowi wieczystemu będzie oparty na mechanizmie uzależniającym jej wysokość od rynkowej wartości nieruchomości. 

Ewentualne obniżki płatności będzie można wprowadzić jedynie na unijnych zasadach udzielania pomocy publicznej. 

Projekt ustawy przewiduje, że cena gruntu Skarbu Państwa będzie równa 20-krotność opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste w przypadku płatności jednorazowej (25-krotność przy płatności ratach), nie więcej jednak niż 60% gruntu. Inne zasady dotyczą jednostek samorządu terytorialnego, dla których cena wykupu do co najmniej 20-krotność opłaty rocznej jednak nie więcej niż wartość gruntu. Samorządy będą mogły liczyć na preferencyjne warunki jeśli zdecydują się na płatność jednorazową i kupowaną nieruchomość będą przeznaczały na cele mieszkaniowe. 

Jeśli między wartością rynkową gruntu a ceną będą różnice, to będą one rozliczone w ramach limitu pomocy de minimis, a po jej przekroczeniu przewidziano dopłaty do wysokości tego limitu. 

Szacuje się, że jeśli zaledwie 25% podmiotów będzie zainteresowanych przekształceniem i choć połowa z nich zdecyduje się na płatność jednorazową, do dochód ze sprzedaży nieruchomości objętych użytkowaniem wieczystym będzie na poziomie od 1,42 do 2,85 mld zł dla Skarbu Państwa i od 1,18 mld do 2,37 mld zł dla jednostek samorządu terytorialnego.