Zasady likwidacji użytkowania wieczystego dla przedsiębiorców

Zgodnie z zapowiedziami Ministerstwa Rozwoju i Technologii nowe przepisy będą dotyczyły:
a) przedsiębiorców, czyli wszelkie firmy, w tym także jednoosobowe działalności gospodarcze
b) mieszkańców osiedli - w zakresie placów zabaw, dróg wewnętrznych, parkingów itp.
c) spółdzielnie i wspólnoty mieszkaniowe - w zakresie infrastruktury osiedlowej czy znajdujących się na tym terenie pawilonów handlowych
d) osób fizycznych m.in. właścicieli garaży. 

Aktualnie w naszym kraju jeszcze ponad 400 tys. nieruchomości jest w użytkowaniu wieczystym. Wskazane wcześniej podmioty mają dzięki nowej regulacji uzyskać  możliwość nabycia na własność gruntów, które od lat są przez nich użytkowane. Korzyści, które wskazuje minister rozwoju to:
a) likwidacja niepewności związanej z użytkowaniem wieczystym, ze względu na terminowy charakter tego prawa
b) brak konieczności uiszczania opłat rocznych

Nowe przepisy to nowy model określania płatności. Zastosowano w nich model rynkowy. Takie rozwiązanie ma zapobiegać - zgodnie z uzasadnieniem resortu - sytuacji, w której wykup gruntu mógłby zostać uznany za niedozwoloną pomoc publiczną. Przedsiębiorcy będą mogli skorzystać z rozliczenia wartości gruntu w dostępnym limicie pomocy de minimis. 

W przyjętym modelu cena wykupu ma wynosić dwudzieskrotność dotychczasowej opłaty rocznej płaconej za użytkowanie wieczyste. Dotyczy to płatności jednorazowej. 

Będzie również istniała możliwość rozłożenia płatności na minimum 10 lat - w takim przypadku płatność będzie równa 25-krotności dotychczasowej opłaty rocznej. 

Ważne: Preferencje dla przedsiębiorcy muszą uwzględniać limit pomocy de minimis. 

Samorządy mogą przyjąć te same zasady odpłatności, ale mogą samodzielnie ustalić swoje zasady. 

W przypadku gruntów mieszkaniowych przyjęto zasadę uwłaszczenia z mocy prawa. Tym razem konieczny będzie wniosek. A to ze względu na fakt, że przepisy nie mogą zmusić użytkownika do zakupu nieruchomości. Biorąc pod uwagę np. określone plany inwestycyjne w firmie, taki zakup może nie być w danym momencie dobrym rozwiązaniem. 

Jeśli użytkownik wieczysty zabudowanego gruntu zrealizował cel użytkowania wieczystego powstałego przed dniem 1 stycznia 1998 r. będzie mógł wystąpić z żądaniem sprzedaży. Żądanie to będzie rodziło po stronie organu obowiązek zawarcia umowy. 

Ważne: Nowe przepisy określają termin złożenia wniosku jako rok od dnia wejścia w życie nowej ustawy, a organy publiczne nie będą mogły odmówić sprzedaży na rzecz przedsiębiorcy po złożeniu takiego wniosku. 

Regulacja zawiera jednak wyjątek od powyższego zobowiązania - dotyczy on gruntów niezabudowanych oraz zajmowanych przez rodzinne ogrody działkowe. W przypadku tego typu nieruchomości, zakup będzie wymagał zgody samorządu lub starosty i wojewody, a dodatkowym warunkiem jest trwanie umowy użytkowania wieczystego przez co najmniej 10 lat. 

Uwłaszczeniu nie podlegają:
a) grunty Skarbu Państwa, które zostały powierzone:
- Lasom Państwowym
- Krajowemu Ośrodkowi Wsparcia Rolnictwa
- Agencji Mienia Wojskowego
- parkom narodowym
- Wodom Polskim
b) grunty na terenie portów i przystani morskich.

Powyższe wyłączenie jest związane z faktem, że tereny te są istotne z punktu widzenia gospodarki narodowej, w związku z czym Skarb Państwa musi mieć nadzór na sposobem ich wykorzystywania. 

Ważne: Nie można kupić gruntu w przypadku gdy toczy się wobec niego postępowanie o rozwiązanie umowy użytkowania wieczystego.