Sytuowanie obiektów małej architektury, tablic i urządzeń reklamowych, ogrodzeń

Kategoria: Prawo budowlane
Autor: Michał Bursztynowicz
Data: 26-08-2019 r.

Od 2015 r. postanowienia dotyczące obiektów małej architektury, tablic i urządzeń reklamowych oraz ogrodzeń nie mogą znajdować się w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. Rady gminy muszą podejmować w tym zakresie specjalne uchwały. Z artykułu dowiesz się jak powinien być skonstruowany taki akt prawa miejscowego. 

Zakres kompetencji rady gminy 

Zgodnie z ustawą o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym rada gminy może ustalić w formie uchwały zasady i warunki sytuowania obiektów małej architektury, tablic reklamowych i urządzeń reklamowych oraz ogrodzeń, ich gabaryty, standardy jakościowe oraz rodzaje materiałów budowlanych, z jakich mogą być wykonane (dalej również „uchwała”).

Tego rodzaju postanowienia nie mogą znaleźć się w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego.

Zapamiętaj! W odniesieniu do szyldów w uchwale określa się zasady i warunki ich sytuowania, gabaryty oraz liczbę szyldów, które mogą być umieszczone na danej nieruchomości przez podmiot prowadzący na niej działalność. Jednak w uchwale rada gminy może ustalić zakaz sytuowania ogrodzeń oraz tablic reklamowych i urządzeń reklamowych, z wyłączeniem szyldów. 

Zwróć uwagę, że przepisów dotyczących reklam nie stosuje się do upowszechniania informacji wyłącznie: 

  • trwale upamiętniającej osoby, instytucje lub wydarzenia; 
  • o charakterze religijnym, związanym z działalnością kościołów lub innych związków wyznaniowych, jeżeli tablica reklamowa lub urządzenie reklamowe sytuowane są w granicach terenów użytkowanych jako miejsca kultu i działalności religijnej oraz cmentarzy. 

Akt prawa miejscowego 

Omawiana uchwała jest aktem prawa miejscowego. Żeby wyjaśnić znaczenie tego pojęcia warto odwołać się do orzecznictwa sądów administracyjnych. W orzecznictwie tym przyjęto pogląd, że akt prawa miejscowego, to taki akt, który zawiera co najmniej jedną normę o charakterze generalnym i abstrakcyjnym (zob. np. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 18 lipca 2006 r., I OSK 669/2006). O generalności uchwały decyduje fakt określenia przez organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego adresata uchwały w sposób generalny. Natomiast abstrakcyjność przepisów uchwały, to nic innego, jak możliwość wielokrotnego stosowania jej przepisów. Stosownie do stanowiska wyrażonego przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu (zob. wyrok z dnia 10 września 2008 r., IV SA/Po 256/08), akt prawa miejscowego, będąc źródłem prawa powszechnie obowiązującego, musi zawierać wypowiedzi wyznaczające adresatom pewien sposób zachowania, tj. zawierać zakazy, nakazy lub uprawnienia. Ponadto, jak przyjęto w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 12 października 2005 r. (II OSK 134/05), akt prawa miejscowego powinien zawierać regulację praw i obowiązków podmiotów znajdujących się na zewnętrz administracji. 

Obszar objęty uchwałą 

Wiedz, że uchwała musi dotyczyć całego obszaru gminy, z wyłączeniem terenów zamkniętych ustalonych przez inne organy niż ministra właściwego do spraw transportu. Nie ma możliwości podjęcia uchwały tylko dla części gminy. Taki akt naruszałby przepisy prawa w sposób istotny, czyli zostałby unieważniony przez wojewodę lub przez sąd. Jednak uchwała może przewidywać różne regulacje dla różnych obszarów gminy określając w sposób jednoznaczny granice tych obszarów. Jeśli rada gminy zdecyduje się na takie rozwiązanie, to może dołączyć do uchwały załącznik graficzny wraz z opisem, jednoznacznie określającym granice poszczególnych obszarów. 

Fakultatywne postanowienia uchwały 

Zgodnie z ustawą o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym uchwała może

  • wskazywać rodzaje obiektów małej architektury, które nie wymagają dostosowania do zakazów, zasad lub warunków określonych w uchwale; 
  • wskazywać obszary oraz rodzaje ogrodzeń dla których następuje zwolnienie z obowiązku dostosowania ogrodzeń istniejących w dniu jej wejścia w życie do zakazów, zasad lub warunków określonych w uchwale. 

Tryb i etapy uchwalania uchwały reklamowej 

Podjęcie uchwały reklamowej poprzedza specjalna procedura. Tryb ten jest dość podobny to procedury przygotowania projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Prowadzi ją nawet ten sam organ, czyli wójt, burmistrz lub prezydent miasta. 

Pierwszym krokiem jest podjęcie przez radę gminy uchwały o przygotowaniu przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) projektu uchwały w sprawie zasad i warunków sytuowania obiektów małej architektury, tablic reklamowych i urządzeń reklamowych oraz ogrodzeń, ich gabarytów, standardów jakościowych oraz rodzajów materiałów budowlanych. Co ważne, uchwała w sprawie przygotowania projektu nie musi zawierać załącznika graficznego jak w przypadku uchwały o przystąpieniu do sporządzania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Wynika to w faktu, że już z mocy samej ustawy uchwała musi objąć obszar całej gminy

Następnie wójt (burmistrz, prezydent miasta) niezwłocznie: 

  • podaje do publicznej wiadomości informację o podjęciu przez radę gminy uchwały o przygotowaniu przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) projektu uchwały, 
  • sporządza projekt uchwały, 
  • zasięga opinii regionalnego dyrektora ochrony środowiska o projekcie uchwały,  
  • uzgadnia projekt uchwały z wojewódzkim konserwatorem zabytków w zakresie kształtowania zabudowy i zagospodarowania terenu, 
  • uzgadnia projekt uchwały z ministrem właściwym do spraw zdrowia w zakresie zagospodarowania obszarów ochrony uzdrowiskowej, 
  • zasięga opinii właściwego organu Państwowej Straży Pożarnej o projekcie uchwały, 
  • zasięga opinii marszałka województwa o projekcie uchwały, 
  • ogłasza w prasie lokalnej oraz przez obwieszczenie, a także w sposób zwyczajowo przyjęty na danym terenie o wyłożeniu projektu uchwały do publicznego wglądu na co najmniej 7 dni przed terminem wyłożenia i wykłada ten projekt do publicznego wglądu na okres co najmniej 21 dni; w czasie wyłożenia i przez okres 14 dni po zakończeniu okresu wyłożenia zbiera uwagi do tego projektu. 

Warto wiedzieć, że brak zajęcia stanowiska przez powyższe podmioty w przedmiocie uzgodnienia w terminie miesiąca od dnia otrzymania projektu uchwały uznaje się za uzgodnienie projektu uchwały w przedłożonym brzmieniu. W przypadku opinii niewyrażenie jej przez odpowiedni podmiot w terminie miesiąca od dnia otrzymania projektu uchwały powoduje, że wymóg zasięgnięcia opinii uznaje się za spełniony. Pamiętaj, żeby w dokumentacji zawrzeć informację w tym zakresie. Najwygodniej będzie sporządzić tabelkę. Dzięki takiemu rozwiązaniu organ nadzoru nie będzie miał wątpliwości, czy uchwała posiada wymagane opinie i uzgodnienia.

Przed przygotowaniem projektu uchwały nie ma możliwość składania do niego wniosków, jak ma to miejsce w przypadku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.

Wójt, burmistrz lub prezydent miasta zobowiązany jest niezwłocznie rozpatrzyć zgłoszone uwagi do projektu uchwały i sporządzić listę nieuwzględnionych uwag. Taka uwaga nie musi mieć żadnej szczególnej formy. Warto jednak, żeby zawierała następujące informacje: 

  • dane osoby, od której pochodzi, 
  • dokładne określenie przedmiotu (np. poprzez wskazanie konkretnego przepisu projektu uchwały, którego dotyczy uwaga albo określonego terenu), 
  • własnoręczny podpis. 

Osoby składające uwagi muszą wiedzieć, że nie otrzymają od wójta (burmistrza, prezydenta miasta) informacji o sposobie rozpatrzenia uwagi. Jednak jeśli uwaga nie zostanie uwzględniona to zajmie się nią rada gminy podczas głosowania nad podjęciem uchwały.

Przykład:

X złożył uwagi do uchwały reklamowej. W piśmie podał swój adres i cierpliwie czekał na odpowiedź urzędu. X był bardzo zaskoczony kiedy dowiedział się, że uchwała została już podjęta. Po zapoznaniu się z jej treścią X stwierdził, że treść jego uwagi została uwzględniona w uchwale.

Przykład:

X złożył uwagi do uchwały reklamowej. X wiedział, że sam musi dowiadywać się czy jego uwaga została uwzględniona. X dzwonił codziennie go urzędu gminy. W końcu dowiedział się, że wójt nie uwzględnił jego uwagi co oznacza, że będzie ona przedmiotem obrad rady gminy. X udał się na sesje rady gminy, żeby przedstawić tam argumenty na poparcie proponowanych zmian w uchwale. Niestety rada gminy także nie uwzględniła uwagi X.

Przykład:

X złożył uwagi do uchwały reklamowej. X myślał, że skoro nie otrzymał żadnej informacji z urzędu to jego uwaga została uwzględniona. Po sesji rady gminy X przejrzał podjętą uchwałę reklamową i stwierdził, że jego uwaga nie została uwzględniona. X zapoznał się w urzędzie z dokumentacją uchwały i zauważył, że wójt w ogóle nie zajął się jego uwagą – ani jej nie uwzględnił ani nie przekazał radzie gminy jako nieuwzględnionej. X szybko zgłosił ten fakt organowi nadzoru (wojewodzie), który stwierdził nieważność uchwały reklamowej ze względu na naruszenie trybu jej sporządzania. 

Kary pieniężne za nielegalne reklamy

Każdy podmiot, który umieścił tablicę reklamową lub urządzenie reklamowe niezgodne z przepisami uchwały podlega karze pieniężnej. Pod pojęciem podmiot należy tu rozumieć nie tylko osoby fizyczne, ale także prawne (np. spółki) i wszelkie inne jednostki organizacyjne odpowiadające za umieszczenie reklamy w danym miejscu.

Warto wiedzieć, że jeżeli nie jest możliwe ustalenie podmiotu, który umieścił reklamę karę pieniężną wymierza się odpowiednio właścicielowi, użytkownikowi wieczystemu lub posiadaczowi samoistnemu nieruchomości lub obiektu budowlanego, na których umieszczono tablicę reklamową lub urządzenie reklamowe. Z tego względu nie można przyjmować biernej postawy jeśli na terenie naszej nieruchomości pojawi się reklama.

Przykład:

X odziedziczył działkę ze starym domem. X nie zamierza remontować domu i chce się jak najszybciej pozbyć nieruchomości. Wystawił ją na sprzedaż i upoważnił biuro obrotu nieruchomościami do podejmowania wszystkich czynności w tym zakresie. X często mijał nieruchomość i widział, że ktoś postawił na niej tablicę reklamującą miód z przydomowej pasieki. X nie miał świadomości, że ta reklama nie spełnia wymogów określonych w gminnej uchwale reklamowej. Z czasem reklamą zainteresowali się urzędnicy. Nie byli w stanie ustalić kto umieścił reklamę na terenie nieruchomości X, a więc karę pieniężną wymierzyli właścicielowi nieruchomości, czyli X.

Karę pieniężną wymierza, w drodze decyzji, wójt (burmistrz, prezydent miasta). Karę pieniężną wymierza się od dnia, w którym organ wszczął postępowanie w sprawie, do dnia dostosowania tablicy reklamowej lub urządzenia reklamowego do przepisów uchwały reklamowej albo usunięcia tablicy lub urządzenia.

Przykład:

Postępowanie w sprawie wymierzenia kary pieniężnej zostało wszczęte 1 lipca 2019 r. Dnia 3 lipca 2019 r. reklama została usunięta. Kara zostanie wymierzona tylko za okres od 1 do 3 lipca. W sprawie nie ma znaczenia od jakiego czasu reklama faktycznie znajdowała się na nieruchomości – liczy się tylko dzień wszczęcia postępowania.

W przypadku, gdy w dniu wydania decyzji w sprawie kary pieniężnej tablica reklamowa lub urządzenie reklamowe nie są zgodne z przepisami uchwały reklamowej w decyzji tej określa się: 

  • wysokość kary pieniężnej za okres od dnia wszczęcia postępowania w sprawie do dnia wydania decyzji, oraz 
  • obowiązek dostosowania tablicy reklamowej lub urządzenia reklamowego do przepisów uchwały reklamowej albo usunięcia tablicy lub urządzenia. 

Taka decyzja podlega natychmiastowemu wykonaniu w części dotyczącej obowiązku dostosowania tablicy reklamowej lub urządzenia reklamowego do przepisów uchwały reklamowej albo usunięcia tablicy lub urządzenia. Dopiero po wykonaniu tego obowiązku organ określa, w drodze decyzji, wysokość kary pieniężnej za okres od dnia wydania decyzji, którą nałożono ten obowiązek odpowiednio do dnia dostosowania tablicy reklamowej lub urządzenia reklamowego do przepisów uchwały reklamowej albo usunięcia tablicy lub urządzenia.

Przykład:

Reklama stoi na działce X od lat i jest niezgodna z postanowieniami obowiązującej obecnie uchwały reklamowej. X jednak nie zamierza zmienić ani usunąć reklamy. Wójt wszczął postępowanie w sprawie wymierzania X kary pieniężnej w dniu 3 czerwca 2019 r. Dnia 18 czerwca 2019 r. wydał decyzję, w której wymierzył X karę za okres od 3 do 18 czerwca i nałożył na X obowiązek usunięcia reklamy. X ostatecznie usunął reklamę 10 lipca 2019 r. W związku z tym wójt wydał kolejną decyzję, w której wymierzył X karę pieniężną za okres od 18 czerwca do 10 lipca. 

Wysokość kary pieniężnej ustala się jako iloczyn pola powierzchni tablicy reklamowej lub urządzenia reklamowego służącej ekspozycji reklamy, wyrażonej w metrach kwadratowych oraz 40-krotności uchwalonej przez radę gminy stawki części zmiennej opłaty reklamowej, powiększony o 40-krotność uchwalonej przez radę gminy stawki części stałej tej opłaty, za każdy dzień niezgodności tablicy reklamowej lub urządzenia reklamowego z przepisami uchwały reklamowej. Jeżeli rada gminy nie określiła wysokości stawek opłaty reklamowej wysokość kary pieniężnej ustala się jako iloczyn pola powierzchni tablicy reklamowej lub urządzenia reklamowego służącej ekspozycji reklamy, wyrażonej w metrach kwadratowych oraz 40-krotności maksymalnej stawki części zmiennej opłaty reklamowej (0,22 zł/m2), powiększony o 40-krotność maksymalnej stawki części stałej opłaty reklamowej (2,54 zł za dzień), za każdy dzień niezgodności tablicy reklamowej lub urządzenia reklamowego z przepisami uchwały reklamowej. 

Jeśli kształt urządzenia reklamowego uniemożliwia wyznaczenie pola powierzchni służącej ekspozycji reklamy wysokość kary pieniężnej zależy od pola powierzchni bocznej prostopadłościanu opisanego na urządzeniu reklamowym. 

Przykładowe zapisy uchwały 

Po zapoznaniu się z teorią warto przyjrzeć się przykładowym zapisom uchwały w sprawie ustalenia zasad i warunków sytuowania obiektów małej architektury, tablic reklamowych i urządzeń reklamowych oraz ogrodzeń, ich gabarytom, standardom jakościowym oraz rodzajom materiałów budowlanych, z jakich mogą być wykonane. Zapisy te mogą być wykorzystane przy tworzeniu omawianej uchwały:  

  • Podział na strefy: 

Celem określenia zasad i warunków sytuowania obiektów małej architektury, tablic reklamowych, urządzeń reklamowych i ogrodzeń oraz określenia ich gabarytów, standardów jakościowych oraz rodzajów materiałów budowlanych, z jakich mogą być wykonane, z obszaru Gminy X wydzielono trzy strefy strukturalne, określone w załączniku nr X: strefa A, strefa B, strefa C.  

  • Zasady i warunki sytuowania obiektów małej architektury: 

Dla całego obszaru Gminy X: 

  1. zakazuje się sytuowania obiektów małej architektury oraz urządzeń budowlanych w sposób kolidujący z zachowaniem ciągłości przejść dla pieszych i tras rowerowych; 
  2. nakazuje się: 

a) wykonanie obiektów małej architektury z wykorzystaniem materiałów o dużej wytrzymałości mechanicznej, konstrukcji o wysokiej odporności na warunki atmosferyczne i dewastację; 

b) wolno stojące obiekty małej architektury oraz urządzenia budowlane powinny zostać wkomponowane w otoczenie, nie mogą zakłócać charakteru miejsca oraz przesłaniać widoków na wpisane do rejestru zabytków.  

  • Zasady i warunki sytuowania ogrodzeń: 

Na całym obszarze Gminy X: 

  1. dopuszcza się grodzenie zabytków ujętych w gminnej ewidencji zabytków lub w rejestrze zabytków w sposób wynikający z konieczności zachowania walorów zabytkowych obiektu; 
  2. dopuszcza się kształtowanie ogrodzeń w postaci żywopłotów; 
  3. zakazuje się wykonywania ogrodzeń pełnych, z wyjątkiem ogrodzeń tymczasowych; 
  4. zakazuje się stosowania jako materiału konstrukcyjnego prefabrykatów. 

Zapamiętaj: 

  • ustalenia dotyczące reklam, szyldów, ogrodzeń i obiektów małej architektury nie mogą znaleźć się w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego; 
  • wiedz, że omawiana w artykule uchwała to akt prawa miejscowego; 
  • jeśli przygotowujesz projekt uchwały pamiętaj by jej zakresem objąć całą gminę; 
  • zwróć uwagę, że w uchwale można podzielić gminę na strefy; 
  • ustawodawca przewidział specjalny tryb podejmowania uchwały reklamowej; 
  • wiedz, że do projektu uchwały reklamowej możesz wnieść uwagi; 
  • weź pod uwagę, że możesz ponieść karę za reklamę niezgodną z przepisami; 
  • skorzystaj z zawartych w artykule wzorów postanowień uchwały.

 

Michał Bursztynowicz 

Zaloguj się, aby dodać komentarz

Nie masz konta? Zarejestruj się »

Zobacz także

Prowadzenie książki obiektu budowlanego

pobierz

Badanie stanu prawnego nieruchomości

pobierz

Niedozwolone klauzule w umowie pośrednictwa

pobierz

Ustanawianie urządzeń przesyłowych na gruntach

pobierz

Polecane artykuły

Array ( [docId] => 41081 )
Array ( [docId] => 41081 )