Nowe zasady ustalania minimalnego wynagrodzenia

Przewidziane w ustawie zasady wynagrodzenia nie dotyczą osób wykonujących zawód medyczny na podstawie innej niż umowa o pracę (np. umów kontraktowych, umów zlecenia). Poziom wynagrodzeń osób zatrudnionych na podstawie innych umów będzie – tak jak dotychczas – pozostawiony swobodnej woli stron, z zastrzeżeniem jedynie minimalnej stawki godzinowej przewidzianej przepisami (13 zł brutto za godzinę w 2017 roku). W przypadku pracowników wykonujących pracę w niepełnym wymiarze czasu pracy wynagrodzenie przewidziane w ustawie oblicza się proporcjonalnie do czasu ich pracy wynikającym z umowy.

Ustawa przewiduje powiązanie minimalnego wynagrodzenia pracowników medycznych, w tym m.in. lekarzy, lekarzy dentystów, pielęgniarek, farmaceutów i fizjoterapeutów, ze wskaźnikiem przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w roku poprzedzającym. Wysokość wynagrodzenia poszczególnych kategorii pracowników będzie ustalana jako iloczyn współczynnika określonego w załączniku do ustawy i przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Przy czym ustawodawca wskazał, że w okresie przejściowym do 31 grudnia 2019 r. współczynnik ten będzie mnożony przez stałą kwotę 3.900 zł brutto, a nie aktualne przeciętne miesięczne wynagrodzenie.

W celu ograniczenia ryzyka pogorszenia sytuacji finansowej podmiotów leczniczych, zwłaszcza publicznych, ustawa przewiduje procedurę stopniowego dochodzenia do zakładanego poziomu minimalnego wynagrodzenia, który ma być osiągnięty dopiero 1 stycznia 2022 r. W pierwszym okresie, począwszy od 1 lipca 2017 r., wzrost wynagrodzenia zasadniczego pracownika powinien wynieść co najmniej 10% różnicy między wynagrodzeniem wynikającym z ustawy, a jego obecnym wynagrodzeniem zasadniczym. W latach 2018-2021 wzrost ten będzie wynosił z kolei nie mniej niż 20%.

Ustawodawca posługuje się miernikiem różnicy między wynagrodzeniem ustawowym a obecnym, a nie procentową wartością obecnego wynagrodzenia zasadniczego. W pierwszym roku obowiązywania ustawy nie będzie to zatem oznaczało wzrostu wynagrodzenia zasadniczego pracowników o 10%, ale znacznie mniej.

Ustawa przewiduje szczegółową procedurę zmiany poziomu wynagradzania. Jeżeli w podmiocie leczniczym działa zakładowa organizacja związkowa, to sposób podwyższenia wynagrodzenia określa się we wspólnym porozumieniu między pracodawcą a wszystkimi tymi organizacjami. Jeżeli w podmiocie leczniczym nie działa taka organizacja, porozumienie zawiera się z osobą wybraną spośród pracowników. W takim przypadku przed przystąpieniem do negocjacji, pracownicy powinni wybrać i wskazać pracodawcy jedną osobę reprezentującą ich interesy. Porozumienie z zakładowymi organizacjami związkowymi albo przedstawicielem pracowników powinno zostać zawarte corocznie do 31 maja, przy czym pierwsze porozumienie powinno zostać zawarte w terminie miesiąca od dnia wejścia w życie ustawy, tj. do 16 września 2017 r. Jeżeli z jakichkolwiek powodów porozumienie nie zostanie zawarte w ustawowym terminie, sposób podwyższenia wynagrodzenia będzie określać samodzielnie kierownik podmiotu albo podmiot tworzący w drodze zarządzenia. Należy podkreślić, że wskazane w ustawie wskaźniki podwyższania wynagrodzeń w poszczególnych latach przejściowych mają charakter norm minimalnych, a co za tym idzie zarówno w porozumieniu, jak i zarządzeniu można ustalić korzystniejsze warunki wzrostu wynagrodzeń. Jednocześnie ustalony w drodze porozumienia albo zarządzenia sposób podwyższania wynagrodzenia zasadniczego pielęgniarek lub położnych uwzględnia już wzrost miesięcznego wynagrodzenia dokonany na podstawie przepisów ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.