Jak leczyć obywateli Ukrainy? 

Problem nie dotyczy samych uchodźców. Utrudnione funkcjonowanie dotyka także placówki zdrowia i samych lekarzy. 

Placówki medyczne nie są w stanie udzielić informacji dotyczącej leczenia dla obywateli Ukrainy, którzy nie posiadają numeru PESEL. Nie są w stanie, bo same często nie wiedzą. A zdarza się, że uchodźca ma jedynie paszport. Co wtedy? Póki co nie wiemy. Pozostaje wierzyć, że minister zdrowia znajdzie odpowiedź. 

RPO sugeruje wydzielenie określonych placówek albo oddziałów dla osób pochodzących z Ukrainy. Do tego potrzebne byłyby oczywiście określone rozwiązania prawne. RPO przewiduje, że konieczność wprowadzenia określonych rozwiązań wymaga przyspieszenia ze względu na to, że jesienią więcej uwagi będziemy znowu poświęcać przewidywanym wzrostem zachorowań na COVID. 

A sytuacja osób z Ukrainy w kwestii ewentualnego zachorowania na COVID jest niejasna. Słusznie przyjęto w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z 25 marca, że osoby bez dokumentacji medycznej potwierdzającej wykonanie szczepień, są traktowane jak osoby niezaszczepione. A dodatkowym problemem będą skutki likwidacji oddziałów covidowych po 31 marca. 

Zresztą sam COVID to nie jedyne zagrożenie. RPO zaznacza także konieczność profilaktyki przeciwko odrze i innym chorobom zakaźnym. Osoby, które mogą zarażać powinny być odizolowane. 

Niekiedy postrzegane jako nieistotne kwestie techniczne także mają swoje znaczenie. Weźmy pod uwagę chociażby wzajemne zrozumienie pacjentów i lekarzy. A NFZ nie finansuje usług tłumaczy. Placówki medyczne radzą sobie po swojemu. Każda idzie własną drogą, a te są bardzo różne - niektóre same zatrudniają tłumacza, inne każą pacjentowi przychodzić z własnym, jeszcze inne liczą na pomoc personelu i tak naprawdę na pomoc wszystkich dookoła. A to raczej nie przełoży się na jakość zrozumienia. 

Łatwo jest założyć, że obywatele Ukrainy mają poddawać się szczepieniom ochronnym, ale łatwo też dostrzec trudności w ich planowaniu. Lekarze mogą mieć wątpliwości co do tego kiedy rozpocząć szczepienie i w jaki sposób. Czy np dziecko powinno mieć od początku cykl szczepienia? Czy kontynuować kalendarz szczepień? 

Brak dokumentacji medycznej także stanowi ogromny problem np. z pacjentami onkologicznymi. Nie sposób ustalić dokładnego procesu podjętego leczenia w takim przypadku, a to utrudnia prawidłowe zaplanowanie jego kontynuacji. Gdyby w przypadku takich pacjentów zaproponować przeprowadzenie wszystkich badań od początku, to do otrzymania wyników stan pacjenta mógłby się już znacząco pogorszyć. 

RPO zauważa, że specustawa posługuje się sformułowaniem “zgodnie z którym pacjent z Ukrainy jest uprawniony do opieki medycznej finansowanej ze środków publicznych”. Wyłączono leczenie uzdrowiskowe i rehabilitację uzdrowiskową. Co jednak z refundacją leków i dostępem do leczenia chorób rzadkich? Nie są one wprost ujęta w przepisach, a to sprawia, że mogą się pojawiać - i zresztą doświadczenie pokazało, że faktycznie się pojawiają - wątpliwości interpretacyjne. 

Pismo zostało skierowane do Ministra Zdrowia, z prośbą o zajęcie stanowiska.