Operacje normalizujące płeć - czy powinny być zakazane?

Z okazji Dnia Solidarności z osobami interpłciowymi Rzecznik Praw Obywatelski zwraca się do rzecznika praw pacjentów z prośbą o wskazanie jakie działania zostały podjęte  na rzecz osób interpłciowych. Zaznacza w swoim piśmie, że operacje nierzadko nie mają żadnych przesłanek medycznych, a prowadzą jedynie do uzgodnienia wyglądu ciała z normą płciową. 

W Polsce wiele mniejszości jest narażonych na gorsze traktowanie. Osoby interpłciowe są narażone na różne formy nadużyć, dyskryminacji i często także muszą się mierzyć z naruszeniami praw człowieka. Jest to związane z tym, że ich ciała posiadają zróżnicowane cechy płciowe i nie wpisują się ani w definicje typowych ciał męskich ani też żeńskich. Ich sytuacja nie jest znana ani opinii publicznej i decydentom, a przez to także trudniej wpływać na jej poprawę. 

Problemy osób interpłciowych zaczynają się już w okresie niemowlęcym i dziecięcym. Wówczas są bowiem narażone na naruszenie ich integralności cielesnej, w postaci interwencji medycznych. Zabiegi normalizujące płeć są wykonywane bez ich zgody. 

Problemem są przede wszystkim zabiegi chirurgiczne. Są one bardzo inwazyjne, a z medycznego punktu widzenia - nieuzasadnione. Szczególnie, że powodują one liczne konsekwencje zdrowotne w przyszłości. Konsekwencjami tymi są nawracające infekcje, zaburzenia płodności, zaburzenia seksualności i gospodarki hormonalnej. Często zabiegi nie pozostają bez wpływu także na zdrowie psychiczne. 

Parlament Europejski wyraził sprzeciw wobec takich operacji. Mimo, że zachęcał państwa członkowskie do ich zakazania, nadal aż w 21 państwach są one przeprowadzane na pacjentach w wieku dziecięcym i niemowlęcym. 

Ważne: W rezolucji z 2017 r. operacje normalizujące płeć zostały uznane za poważne naruszenie integralności cielesnej. 

Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy potwierdziło również, że nie ma żadnych dowodów na to, że zabiegi te przynoszą długoterminowe pozytywne efekty. 

Rzecznik Praw Obywatelskich stara się dowiedzieć jaka skala tego typu operacji występuje w Polsce. Niestety zebrane dane nie pokazują skali negatywnych konsekwencji takich zabiegów. 

Zaznacza jednak, że każda decyzja o zabiegach chirurgicznych mających na celu korekcję nietypowych narządów płciowych u osób z brakiem możliwości określenia przyszłej identyfikacji płciowej, powinna być podejmowana z udziałem pacjenta i z jego świadomą zgodą. Nie chodzi tylko o możliwość powikłań. Istotne jest to, że tego rodzaju zabiegi są nieodwracalnej.