Szczepienie u dziecka – jak postąpić w przypadku przeciwwskazań

Szczepienie dziecka musi być każdorazowo poprzedzone badaniem kwalifikacyjnym, które da odpowiedź, czy można przeprowadzić u pacjenta szczepienie ochronne bez przeciwwskazań lub gdy wystąpią określone przeciwwskazania.

Zdaniem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego: O realizacji szczepień obowiązkowych i kwalifikacji do ich podania u dziecka decyduje każdorazowo lekarz, po uprzednim wykonaniu szczegółowego badania stanu zdrowia dziecka przed wykonaniem szczepienia oraz zebraniu potrzebnych informacji podczas wywiadu z rodzicem, a nie rodzic, który ze względu na swoje przekonania sprzeciwia się wykonaniu szczepień ochronnych w okresach uzasadnionych medycznie i epidemiologicznie.

Sytuację obowiązkowych szczepień ochronnych regulują zapisy rozporządzenia Ministra Zdrowia z 18 sierpnia 2011 r. w sprawie obowiązkowych szczepień ochronnych (dalej rozporządzenie w sprawie szczepień obowiązkowych). I tak obowiązkowe szczepienie ochronne ­poprzedzone jest zawsze lekarskim badaniem kwalifikacyjnym.

W przypadku dzieci badanie kwalifikacyjne i szczepienie dodatkowo przeprowadza się w obecności osoby dorosłej sprawującej opiekę nad dzieckiem, zgodnie bowiem z § 7 ust. 1 rozporządzenia w sprawie szczepień obowiązkowych, lekarskie badanie kwalifikacyjne oraz obowiązkowe szczepienia ochronne u osoby, która nie ukończyła 6. roku życia, przeprowadza się w obecności osoby, która sprawuje prawną pieczę nad tą osobą, albo opiekuna faktycznego w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy z 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta.

Ważne:  Egzekwowanie obowiązku szczepień oznacza równoczesne egzekwowanie obowiązku poddania dziecka badaniu kwalifikacyjnemu.

Ważne: Zgodnie z zapisem § 7 ust. 2 rozporządzenia w sprawie szczepień obowiązkowych, lekarskie badanie kwalifikacyjne i obowiązkowe szczepienia ochronne u osoby, która ukończyła 6 rok życia, a nie osiągnęła pełnoletności, można przeprowadzić bez obecności osoby, która sprawuje prawną pieczę nad tą osobą, albo opiekuna faktycznego. W takim przypadku niezbędne jest uprzednie uzyskanie ich pisemnej zgody i informacji na temat uwarunkowań zdrowotnych mogących stanowić przeciwwskazanie do szczepień.

Lekarskie badanie kwalifikacyjne i obowiązkowe szczepienia ochronne należy przeprowadzić indywidualnie, stosownie do zapisów § 7 ust. 3 rozporządzenia w sprawie szczepień obowiązkowych badanie to oraz szczepienie przeprowadza się bowiem indywidualnie.

Oznacza to, że w pokoju badań powinien znajdować się jeden pacjent, a w przypadku dziecka oraz osoby, która nie osiągnęła jeszcze pełnoletności, inna osoba, czyli zazwyczaj rodzic lub osoba sprawująca pieczę nad tą osobą.

Z badania kwalifikacyjnego sporządza się zaświadczenie o przeprowadzonym lekarskim badaniu kwalifikacyjnym, którego wzór określono w załączniku nr 1 do rozporządzenia w sprawie szczepień obowiązkowych.

Wymóg badań kwalifikacyjnych przed szczepieniem i szczepień zarówno w przypadku obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego, jak i stanu epidemii, ogłoszonego z powodu COVID-19 i bez ich obowiązywania ma umocowanie w ustawie i powinien być dochowany.

W pewnych przypadkach badanie kwalifikacyjne osoby, która ma być poddana szczepieniu obowiązkowemu, może dawać podstawy do odroczenia ze względu na bezpieczeństwo zdrowotne tej osoby.

Powinno to być także stosowane w przypadku szczepień zalecanych. I tak zgodnie z § 8 ust. 1 rozporządzenia w sprawie szczepień obowiązkowych lekarz przeprowadzający konsultację specjalistyczną dla osoby, w przypadku której lekarskie badanie kwalifikacyjne daje podstawy do długotrwałego odroczenia obowiązkowego szczepienia ochronnego, odnotowuje wynik konsultacji specjalistycznej w dokumentacji medycznej.

W dokumentacji należy uwzględnić okres przeciwwskazania do wykonania szczepienia, rodzaj szczepionek przeciwwskazanych do stosowania lub indywidualnego programu szczepień ze wskazaniem rodzajów stosowanych szczepionek oraz termin kolejnej konsultacji specjalistycznej.

Ważne: Szczepienie można odroczyć długotrwale, gdy:
1. Gdy wystąpią jakiekolwiek wątpliwości na drodze ku szczepieniu związane ze stanem zdrowia pacjenta.
2. Zagrożone zostało bezpieczeństwo zdrowotne osoby poddawanej szczepieniu.
3. Istnieją podstawy do odroczenia szczepienia.
4. Lekarskie badanie kwalifikacyjne dało podstawy do długotrwałego odroczenia szczepienia.
5. Lekarz przeprowadzający konsultację specjalistyczną stwierdzi przeciwwskazania do szczepienia z uwzględnieniem czasu obowiązywania przeciwwskazań.