Pieniądze na oświatę - Senat proponuje nowy podział

Zgodnie z przygotowanym w senacie projektem ustawy o wysokości części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego na rok 2022 r. jeszcze w bieżącym roku część ta ma zostać zwiększona o wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych w I półroczu 2022 r. Wskaźnik ten jest ogłaszany przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w komunikacie. Zgodnie z najnowszym komunikatem z 15 lipca 2022 r. wskaźnik ten wyniósł 111,8 - co oznacza wzrost cen o 11,8%. Ma on być podstawą obliczenia zwiększonej części subwencji ogólnej w części oświatowej. 

Wyliczona kwota ma być przekazywana w równych miesięcznych ratach. Terminem wypłaty ma być termin przekazywania rat części oświatowej subwencji ogólnej, począwszy od najbliższego terminu po wejściu w życie nowych przepisów. Proponuje się, aby te weszły w życiu już z dniem następującym po dniu podpisania. Taki termin został wskazany z uwzględnieniem art. 4 ust. 2 ustawy o ogłaszaniu aktów normatywnych. Zgodnie z nim ustawa może wejść w życie bez zachowania minimalnej czternastodniowej vacatio legis, jeżeli nie sprzeciwiają się temu zasady demokratycznego państwa prawnego, oraz wymaga tego ważny interes społeczny.  Dla oświaty dodatkowe pieniądze są niezwykle ważne, aby system mógł skutecznie realizować swoje zadania, stąd taki termin wskazany w projekcie. 

Senat podjął próbę zmian podziału subwencji ogólnej, biorąc pod uwagę jak negatywny wpływ na finansowanie oświaty miały zmiany w samym systemie i w zasadach jego finansowania. Zauważa, że w 2004 r. subwencja oświatowa wynosiła 2,72% PKB, stopniowo malała, aby w 2021 r. wynosić już 1,98% PKB. 

Ważne: W 2021 r. wydatki jednostek samorządów terytorialnych na oświatę przekroczyły kwoty z subwencji oświatowej o 19.7 mld zł. Łączna kwota wydatków bieżących na oświatę była wyższa od suby subwencji i dochodów bieżących o 31,4 mld zł. 

Projekt jest jedynie epizodyczną próbą uzupełnienia dochodów jednostek samorządu terytorialnego. Senat zauważa, że ma to pomóc w realizacji celów oświatowych w bieżącym roku, jednak niezbędne są zmiany systemowe, które zagwarantują pieniądze w kolejnych latach.