Podatnik nie musi koniecznie samodzielnie rozliczać się z fiskusem. Ustawodawca dopuścił możliwość zrobienia tego za pośrednictwem płatnika. Aby jednak tak się stało, podatnik musi go do tego formalnie upoważnić, przez złożenie oświadczenia na druku PIT-12.
Płatnik, który otrzyma od podatnika tego rodzaju oświadczenie, będzie zobligowany do sporządzenia za tę osobę rocznego rozliczenia podatku. Tym samym podatnik zostanie zwolniony od obowiązku samodzielnego przygotowania a także od złożenia zeznania rocznego w organie podatkowym. Roczne obliczenie PIT przez pracodawcę traktuje się wówczas na równi z zeznaniem podatnika. W takiej sytuacji nie wystawia się PIT-11.
Z możliwości złożenia PIT-12 mogą skorzystać nie tylko osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę, ale również m.in. członkowie spółdzielni, osoby otrzymujące stypendium (np. z uczelni) oraz świadczenia z Funduszu Pracy, tymczasowo aresztowani, skazani przebywający w zakładach karnych, osoby otrzymujące świadczenia integracyjne czy emerytury i renty z zagranicy za pośrednictwem płatnika (np. banku).
Uprawnień do rozliczania się z podatku za pośrednictwem płatnika (a więc także skutecznego złożenia oświadczenia na druku PIT-12) nie mają natomiast osoby zatrudnione na podstawie umów cywilnoprawnych, w tym zlecenia i o dzieło. Oznacza to, że takie osoby – jako niewskazane w art. 37 ust. 1 ustawy o PIT– muszą złożyć swoje zeznanie roczne samodzielnie.
Ograniczenia te odnoszą się tylko do osób niebędących pracownikami płatnika. Jeśli mamy do czynienia np. z sytuacją, w której pracownik uzyskał przychody z umowy zlecenia zawartej z własnym pracodawcą, to zasadniczo nie będzie przeszkód aby złożył mu jako płatnikowi oświadczenie na druku PIT-12 w celu rocznego rozliczenia podatku. Na ogół przyjmuje się przy tym, że tego rodzaju rozliczenie będzie dopuszczalne nie tylko w sytuacjach, gdy pracownik uzyskiwał u danego płatnika przychody z umowy zlecenia (o dzieło) równolegle do przychodów ze stosunku pracy, ale również w przypadkach zamiany umowy cywilnoprawnej na zawartą z tym samym płatnikiem umowę o pracę. W obydwu przypadkach wypłacającym świadczenie jest ten sam podmiot.
Oświadczenie podatnika na druku PIT-12 będzie skuteczne tylko wówczas, gdy zostanie przekazane płatnikowi w terminie wskazanym przez przepisy prawa tj. przed 10 stycznia roku następującego po roku podatkowym.
Płatnik, który w ustawowym terminie otrzymał od podatnika oświadczenie na druku PIT-12, jest zobligowany do dokonania w imieniu tej osoby rocznego rozliczenia podatku dochodowego na formularzu PIT-40. Rozliczenie powinien sporządzić w terminie do końca lutego po roku podatkowym (czyli za ubiegły rok do 28 lutego 2013 r.). W tym samym terminie ma obowiązek przekazać je podatnikowi oraz właściwemu według miejsca zamieszkania tej osoby (w ostatnim dniu roku podatkowego) naczelnikowi urzędu skarbowego (art. 37 ust. 3 ustawy o PIT).
Autor: Mariusz Olech, prawnik specjalizujący się w prawie podatkowym
Opracowanie redakcyjne: Katarzyna Brzozowska
Zobacz także:
