Małżonkowie, chociaż są oddzielnymi podatnikami, mogą zdecydować się na wspólnie rozliczenie roczne podatku. Z jednej strony pozwala im to na preferencyjne opodatkowanie, z drugiej natomiast stwarza solidarną odpowiedzialność za podatek wykazany w zeznaniu. W konsekwencji urząd skarbowy ma prawo do ściągnięcia zaległości od tego z małżonków, które w danej chwili ma lepszą sytuację materialną.
Małżonkowie podlegają odrębnemu opodatkowaniu od osiąganych dochodów. Jeżeli jednak przez cały rok istnieje między nimi wspólność majątkowa i przez cały rok pozostają w związku małżeńskim, mogą – na wspólny wniosek wyrażony w zeznaniu PIT – być opodatkowani łącznie od sumy swoich dochodów. Opodatkowanie łączne następuje po uprzednim odliczeniu (odrębnie przez każdego z małżonków) przysługujących im ulg. W tym przypadku podatek określa się na imię obojga małżonków w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy ich łącznych dochodów.
Wyrażenie wniosku przez jednego z małżonków traktuje się na równi ze złożeniem przez niego oświadczenia o upoważnieniu go do złożenia wspólnego zeznania przez jego współmałżonka. Oświadczenie to składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania. Zasada ta ma zastosowanie również, jeżeli jeden z małżonków w roku podatkowym nie uzyskał przychodów ze źródeł, z których dochód jest opodatkowany według skali lub osiągnął dochody w wysokości niepowodującej obowiązku uiszczenia podatku.
Zasady i sposób opodatkowania mają zastosowanie również do:
- małżonków, którzy mają miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej;
- małżonków, z których jeden podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Rzeczypospolitej Polskiej a drugi ma miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej
- jeżeli osiągnęli podlegające opodatkowaniu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przychody w wysokości stanowiącej łącznie co najmniej 75% całkowitego przychodu osiągniętego przez oboje małżonków w danym roku podatkowym i udokumentowali certyfikatem rezydencji miejsce zamieszkania dla celów podatkowych.
Trzeba jednak mieć świadomość, że małżonek, który nie wywiązał się ze zobowiązań podatkowych, odpowiada zarówno swoim majątkiem osobistym, jak i wspólnym. Oznacza to, że egzekucja nie może objąć majątku osobistego drugiego małżonka (czyli to co wniósł do małżeństwa np. prawa autorskie, spadki) zadłużonego podatnika.
Podstawa prawna:
- art. 26, art. 97, art. 98, art. 104, art. 108–111 ustawy z 29
sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz.U. z 2012 r. poz.
749 ze zm.);
- art. 2, art. 6, art. 6a, art. 8 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku
dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze
zm.);
- art. 31 § 1 i 2, art. 43 § 1, art. 47 § 1 ustawy z 25 lutego 1964 r.
– Kodeks rodzinny i opiekuńczy (tekst jedn.: Dz.U. z 2012 r. poz. 788
ze zm.);
- art. 9 § 3, art. 56 § 4 ustawy z 10 września 1999 r. Kodeks karny skarbowy (tekst jedn. Dz.U. z 2013 r. poz. 186).
Bogdan Świąder, doradca podatkowy
Zobacz także:
