Obsługą wielkich firm z całego kraju zajmie się jeden urząd skarbowy

Nowością jeśli chodzi o rozliczenia przedsiębiorców z fiskusem będzie to, że od początku przyszłego roku oprócz działających od kilkunastu lat wyspecjalizowanych urzędów skarbowych o zasięgu wojewódzkim, zacznie dodatkowo funkcjonować taki specjalny urząd skarbowy o zasięgu krajowym (tzw. Krajowy Wyspecjalizowany Urząd Skarbowy, dalej KWUS). Będzie on właściwy do obsługi podatników o istotnym w skali kraju znaczeniu gospodarczym lub społecznym, zwłaszcza ze względu na rodzaj prowadzonej działalności gospodarczej, tudzież o określonym pułapie osiąganych przychodów. Zadania w tym zakresie ma realizować naczelnik Pierwszego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie. Jego właściwość zostanie określona w rozporządzeniu Ministra Finansów „w sprawie określenia kategorii podatników i płatników obsługiwanych przez naczelnika urzędu skarbowego innego niż właściwego miejscowo” będącym aktem wykonawczym do ustawy z 10 lipca 2015 r. o administracji podatkowej (Dz. U. z 2015 r., poz. 1269).

Pierwszy Mazowiecki Urząd Skarbowy w Warszawie, jako jednostka wyspecjalizowana o zasięgu ogólnokrajowym będzie obsługiwać:

• podatkowe grupy kapitałowe oraz tworzące je spółki,

• banki (z wyłączeniem banków spółdzielczych),

• zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji działające na podstawie przepisów ustawy z 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej,

• jednostki działające na podstawie przepisów ustawy z 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi,

• jednostki działające na podstawie przepisów ustawy z 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych,

• osoby fizyczne (z wyłączeniem podatników podatku od spadków i darowizn) oraz osoby prawne lub jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej osiągające przychód netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług o równowartości co najmniej 50.000.000 euro (przeliczonej na złote po średnim kursie ogłaszanym przez Narodowy Bank Polski na koniec roku podatkowego).

Tego rodzaju jednostki dotychczas rozliczały swoje podatki w ww. wojewódzkich wyspecjalizowanych urzędach skarbowych, z których większość znajduje się poza Warszawą. Spod właściwości KWUS niezależnie od wysokości osiąganych przychodów wyłączone zostały jednak zostały podmioty, których działalność nie ma charakteru ściśle gospodarczego, jak np. samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej, publiczne szkoły wyższe czy instytuty badawcze.

Podmioty objęte właściwością wspomnianego urzędu nie będą jednak zmuszone do załatwiania wszystkich spraw w jego siedzibie, która znajduje się w stolicy. Będzie też możliwe załatwianie spraw przez tzw. centra obsługi podatników, które zostały wprowadzone ustawą o administracji podatkowej. Dodatkowo wspomniany organ będzie realizował niektóre swoje zadania w drodze pomocy prawnej, o której mowa w art. 157 § 1 Ordynacji podatkowej (tj. zapewnianej przez lokalne organy podatkowe w danym województwie), jak również poprzez elastyczne i dostosowane do potrzeb podatników i płatników zarządzanie miejscami świadczenia pracy przez jego pracowników. W szczególności wykonywanie zadań z zakresu obsługi podmiotów mających miejsce zamieszkania bądź siedzibę w znacznej odległości od siedziby jednostki, o której mowa – będzie można realizować przez pracowników tego urzędu działających „w terenie”, a więc poza jego siedzibą i przy wykorzystaniu infrastruktury innych urzędów skarbowych położonych na obszarze całego kraju.

Jeśli chodzi o podmioty wytypowane ze względu na przychody netto, wynoszące co najmniej równowartość 50.000.000 euro, ich przejście do KWUS powinno być dokonane z dniem 1 stycznia drugiego roku następującego po zakończeniu roku, w którym podatnik osiągnął ten pułap. Przy czym o wspomnianej zmianie właściwości jednostka będzie musiała zawiadomić – na druku według ustalonego w tym rozporządzeniu wzoru – dotychczasowego naczelnika urzędu skarbowego. Powinna to zrobić w terminie do 15 października roku poprzedzającego rok, od którego ta zmiana nastąpi (§ 10 ust. 1 rozporządzenia).

W projektowanym rozporządzeniu zawarto jednak przepis przejściowy z którego wynika, że zmiana właściwości naczelnika urzędu skarbowego w przypadku podatników i płatników o określonym wcześniej pułapie przychodów następuje z dniem wejścia w życie tego aktu prawnego (a więc od 1 stycznia 2016 r.) na podstawie danych za 2014 r. Jednak w przypadku podmiotów, u których rok podatkowy nie pokrywa się z rokiem kalendarzowym, trzeba będzie w tym zakresie wziąć pod uwagę dane za rok podatkowy, który zakończył się w 2014 r. Warto również dodać, że w odniesieniu do podatników z drugiej grupy, wyróżnionych ze względu na rodzaj prowadzonej działalności np. podatkowych grup kapitałowych czy niektórych banków, jeśli dopiero rozpoczynają działalność gospodarczą, dla nich od razu właściwym organem będzie KWUS.

W odniesieniu do podatników podlegających KWUS nie zmieniają się zasady dotyczące zaskarżania rozstrzygnięć organów podatkowych w administracyjnym toku instancji, choć oczywiście ze względu na zmianę właściwości miejscowej organu podatkowego dla wielu z nich zmienią się również adresaci, do których wolno będzie kierować odwołania od decyzji czy skargi. I tak organem odwoławczym w przypadku naczelnika Pierwszego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie będzie dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, natomiast w zakresie sądownictwa administracyjnego pierwszej instancji zasadniczo właściwy będzie Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie.

Pozostałe 19 wyspecjalizowanych urzędów skarbowych, działających tak jak dotychczas na terenie poszczególnych województw, będzie się skupiać na obsłudze reszty grup podatników i płatników o istotnym, w świetle rozporządzenia znaczeniu gospodarczym lub społecznym. Dotyczy to banków spółdzielczych, spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych, oddziałów lub przedstawicielstw przedsiębiorstw zagranicznych, a także podmiotów, których przychód netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług wynosić będzie równowartość co najmniej 3.000.000 euro.