Kontrahent spoza białej listy - zawiadomienie ZAW-NR

Biała lista obowiązuje od 1 stycznia 2020 r. Jest to wykaz podatników VAT, który na podstawie art. 96b ustawy o podatku od towarów i usług, prowadzi w formie elektronicznej Szef Krajowej Administracji Skarbowej. Odkąd biała lista weszła w życie, opłata za fakturę kontrahenta dokonana na rachunek bankowy, który nie znajduje się na białej liście, może mieć negatywne konsekwencje dla opłacającego fakturę nabywcy.

Nie każda transakcja będzie się z tym wiązała. Dotyczy to transakcji o których mowa w art. 19 ustawy - Prawo przedsiębiorców. Zgodnie z przywołanym przepisem, jeżeli transakcja związana jest z wykonywaną działalnością gospodarczą i wynikająca z niej kwota jest równa lub przekracza wartość 15 tys. zł - niezależnie od tego na ile płatności będzie podzielona, a stroną tej transakcji jest inny przedsiębiorca, należy taką płatność wykonać za pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy. 

Jeśli wskazana kwota została przelana na rachunek bankowy, którego nie ma na białej liście, nabywca zaczyna ponosić solidarną odpowiedzialność za zaległości podatkowe, jeżeli od tej transakcji nie opłaci on VAT. Oczywiście dotyczy to sytuacji, jeśli kontrahent jest czynnym podatnikiem VAT. Co więcej, takiej faktury nie będzie można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów w podatku dochodowym. Dotyczy to zarówno podatku dochodowego od osób fizycznych jak i prawnych. 

Nie wystarczy samo sprawdzenie kontrahenta. Trzeba jeszcze mieć dowód. Ministerstwo Finansów podpowiada, że należy wygenerować plik pdf. zawierający informację, że w danym dniu kontrahent znajdował się na białej liście. Taki dokument można zachować w formie elektronicznej albo go wydrukować. 

Od negatywnych skutków płatności na rachunek spoza białej listy można się uwolnić. Wystarczy powiadomić właściwego naczelnika urzędu skarbowego o wykonaniu takiego przelewu. Nabywca powinien złożyć takie zawiadomienie do sobie właściwego naczelnika, jednak - zgodnie z wyjaśnieniami Ministerstwa Finansów - jeżeli zawiadomienie trafi do niewłaściwego naczelnika, podatnik także uchyli się od negatywnych skutków wykonania przelewu, ponieważ organ podatkowy przekazuje zawiadomienie do właściwego naczelnika US. 

Ważne: Od 1 stycznia 2021 r., możliwość składania zawiadomień dotyczących takich transakcji uruchomiono w e-Urzędzie Skarbowym. 

Zawiadomienie o opłacie przekazanej na rachunek spoza białej listy musi być wykonane na odpowiednim druku. Dokumentem tym jest ZAW-NR. Można go złożyć zarówno za siebie, jak i za inną osobę fizyczną czy inny podmiot. Inaczej mówiąc, także pełnomocnik może złożyć takie zawiadomienie za podatnika. W takim przypadku trzeba jednak posługiwać się dokumentem pełnomocnictwa na odpowiednim druku - pełnomocnictwo ogólne (PPO-1) lub szczególne (PPS-1).