Zerowy VAT dla świadczeń na rzecz Ukrainy

Rozporządzenie z 3 marca zmienia obowiązujące już rozporządzenie w sprawie towarów i usług, dla których obniża się stawkę podatku od towarów i usług, oraz warunków stosowania stawek obniżonych. Wprowadzona zmiana jest ograniczona czasowo. Podatnik będzie mógł zastosować 0% VAT do dostaw, które odbyły się od 24 lutego 2022 do 30 czerwca 2022 r. W zależności od tego jak będzie rozwijać się sytuacja międzynarodowa, istnieje szansa aby termin obowiązywania zerowej stawki VAT, bądź zakres objętych nią towarów i usług, został zmieniony. 

Zerowy VAT dotyczy wszystkich dostaw towarów i świadczonych usług przekazanych na cele związane z pomocą ofiarom skutków działań wojennych na terytorium Ukrainy, które mogą okazać się niezbędne do wspierania osób pokrzywdzonych. To bardzo szeroki zakres. I takie szerokie rozumienie przytacza także Ministerstwo Finansów na swojej stronie internetowej. Zakres przekazywanych towarów i usług jest otwarty. 

Istnieją jednak ograniczenia związane z określeniem podmiotów, którym usługi bądź świadczenia mają być przekazane. Zerową stawkę VAT będą mogli zastosować podatnicy, którzy przekażą swoje wsparcie:

• Rządowej Agencji Strategicznej,
• podmiotom leczniczym lub
• jednostkom samorządu terytorialnego.

Takie ograniczenie ma być zachętą do wspierania potrzebujących w sposób zorganizowany i przemyślany. Określone w rozporządzeniu podmioty mają udział w organizowaniu i dystrybucji pomocy dla potrzebujących, a dzięki temu dają pewnego rodzaju gwarancję najlepszego wykorzystania przekazanych dóbr i świadczeń. Takie rozwiązanie pozwala także na większą kontrolę wykorzystania wprowadzonych preferencji i uniknięcie nadużyć. 
Podobne rozwiązania dotyczące zerowej stawki VAT i umów dokumentujących dostawy korzystające z takiej stawki były już wprowadzone w naszym kraju. Dotyczyły dostaw związanych z walką z pandemią. 

Warunkiem skorzystania z zerowego VAT jest nie tylko dostawa określonym podmiotom, lecz także zawarcie z nimi pisemnej umowy. Z treści tej umowy musi jasno wynikać, że dostarczane towary lub świadczone usługi będą wykorzystane na cele związane z pomocą skierowaną dla osób potrzebujących w związku z działaniami wojennymi na terytorium Ukrainy. 

Sama umowa nie musi spełniać niezwykłych wymagań co do formy. Najważniejsze, żeby zawierała jednoznaczne oświadczenie woli podatnika i podmiotu, któremu towar czy usługa jest dostarczana. Może być to umowa pisemna, przy czym - zgodnie z informacją na stronie Ministerstwa - równie skuteczna będzie forma zawierająca podpis elektroniczny, czy nawet skan odręcznie podpisanej przez darczyńcę umowy, przesłany mailem. 

Przepisy dotyczą także dostaw, które już się odbyły. Trudno więc wymagać, by strony tworzyły teraz fikcję prawną i podpisywały umowy na dostawy, które miały miejsce wcześniej niż podpisana umowa. W takiej sytuacji wystarczającym dokumentem będą pisemne oświadczenia podatnika i podmiotu na rzecz którego przekazał on towary bądź usługi. Z tych oświadczeń obu stron, musi jasno wynikać, że dostawa spełniała warunki nowych przepisów i już się odbyła. 

Ważne! Jeśli dostawa już się odbyła w okresie między 24 lutego a 4 marca, spełniała warunki określone w rozporządzeniu, ale podatnik nie ma umowy na dostawę, wystarczy pisemne oświadczenie podatnika i podmiotu do którego dostarczono towary bądź usługi, potwierdzające tę dostawę i jej warunki. 

źródło:
Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 3 marca 2022 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie towarów i usług, dla których obniża się stawkę podatku od towarów i usług, oraz warunków stosowania stawek obniżonych (Dz.U. z 2022 r., poz. 531)
Ministerstwo Finansów - portal gov.pl
oprac. red.