Rodzaje współwłasności
Wszystkie poniższe rozważania będą dotyczyć współwłasności ułamkowej. Nie będą natomiast dotyczyć współwłasności łącznej. Współwłasnością łączną objęty jest majątek wspólny małżonków, tj. majątek nabyty przez małżonków w trakcie trwania związku małżeńskiego. Współwłasnością łączną objęty jest również majątek spółki cywilnej. Współwłasność łączna jest współwłasnością „bezudziałową”, dlatego tez nie można rozporządzać „udziałem” w niej.
Aby małżonkowie mogli rozporządzać udziałem w majątkiem wspólnym muszą najpierw znieść wspólność ustawową. Zniesienie może nastąpić w drodze umowy (tzw. intercyzy) lub orzeczeniem sądu.
Trzeba również zaznaczyć, że można rozporządzać, w tym darować, udział w nieruchomości gruntowej oraz w nieruchomości lokalowej.
Stwierdzenie nabycia spadku
Współwłasność ułamkowa nieruchomości powstaje najczęściej w wyniku spadkobrania. Aby można było rozporządzać udziałem nabytym w drodze spadku, w pierwszej kolejności należy przeprowadzić stwierdzenie nabycia spadku. W chwili obecnej można to zrobić w drodze postępowania sądowego lub w drodze notarialnego poświadczenia dziedziczenia.
Podatek od spadków
Przy okazji nabycia udziału w nieruchomości w drodze spadkobrania należy pamiętać o konieczności uiszczenia podatku od spadku. W ciągu 6 miesięcy od dnia stwierdzenia nabycia spadku należy zgłosić ten fakt w urzędzie skarbowy.
Osoby najbliższe dla spadkodawcy są zwolnione z takiego podatku. Muszą jednak złożyć stosowną deklarację. Dopiero po uiszczeniu podatku lub otrzymaniu decyzji o zwolnieniu z podatku można rozporządzać udziałem w nieruchomości.
Akt notarialny
Udział w nieruchomości można darować innej osobie. Należy jednak pamiętać, że umowa darowizny takiego udziału w nieruchomości musi mieć formę aktu notarialnego. Niezachowanie formy aktu notarialnego powoduje nieważność umowy. A co się z tym wiąże nie powoduje przejścia prawa własności na obdarowanego.
