Czym różni się zadatek od zaliczki

Zadatek jest zdefiniowany w kodeksie cywilnym (dalej k.c.). Poświęcony jest mu art. 394 k.c. W przepisach prawa nie znajdziemy jednak ani słowa o zaliczce.

W razie wykonania umowy zadatek powinien być zaliczony na poczet świadczenia do jakiego zobowiązana jest strona, która go dała. Jeżeli zatem osoba zobowiązała się kupić rzecz od drugiej osoby i na zabezpieczenie transakcji wpłaciła zadatek, to po zawarciu umowy zadatek zaliczony powinien być na poczet ceny. Jeżeli nie można zaliczyć zadatku na poczet świadczenia, np. przy świadczeniach niepieniężnych, zadatek powinien być po wykonaniu umowy zwrócony osobie, która go dała.

Jeżeli umowa jest niewykonana przez jedną ze stron a przy zawieraniu umowy był dany zadatek sytuacja może wyglądać dwojako. Wszystko zależy od tego kto dał zadatek oraz kto nie wykonał umowy. Jeżeli zadatek dała strona umowy, która jej nie wykonała, to zadatek może zatrzymać druga strona. Jeżeli zadatek dała druga strona, to może żądać jego podwójnej wysokości. Ważne jest, że strona nie musi wyznaczać dodatkowego terminu na wykonanie umowy. Bez wyznaczenia terminu może odstąpić od umowy i zachować zadatek (lub żądać go w podwójnej wysokości).

Porady prawne adwokatów, radców prawnych, doradców podatkowych - on line lub telefonicznie

W przypadku rozwiązania umowy za porozumieniem stron lub na skutek działania siły wyższej zadatek powinien być zwrócony. W takim wypadku żadna ze stron nie może żądać wypłacenia zadatku w podwójnej wysokości.

Zaliczka nie jest uregulowana w kodeksie cywilnym ani innym przepisie prawa. Jest to pojęcie zwyczajowe. W wypadku wykonania umowy zaliczka, podobnie jak zadatek, powinna być zaliczona na poczet świadczenia strony, która ją dała. W wypadku rozwiązania umowy za porozumieniem stron lub na skutek siły wyższej zaliczka, tak samo jak zadatek, podlega zwrotowi na rzecz osoby, która ją dała. Inaczej natomiast rzecz wygląda przy niewykonaniu umowy. W takim wypadku nie można żądać zaliczki w podwojonej wysokości. Zaliczki nie może również zachować strona, która wykonała zobowiązanie.