Elektroniczne rozliczenia w ZUS. Ułatwienie? Nie dla wszystkich

Oczywiście cyfryzacja i informatyzacja, pozwalająca w prosty sposób kontaktować się obywatelowi z urzędami jest postrzegana jako pozytywna zmiana i wiele instytucji wspiera jej rozwój. Do takich należy również Rzecznik Praw Obywatelskich. RPO podkreśla jednak, że ten rozwój nie może doprowadzić do sytuacji w której konkretne grupy osób będą dyskryminowane. A w taki sposób można postrzegać regulacje nakazujące osobom 60+, które nie posiadają odpowiednich umiejętności cyfrowych, rozliczanie się wyłącznie drogą elektroniczną. RPO zaznacza, że są to sytuacje, w których ZUS powinien rozważyć inny sposób rozliczania. 

Zgodnie z art. 47b i 47c ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, płatnik składek jest zobowiązany założyć profil informacyjny w serwisie teleinformatycznym ZUS. Jeśli nie dopełni tego obowiązku - profil zostanie założony przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. 

Dotychczas taki obowiązek spoczywał na barkach jedynie płatników, którzy rozliczali więcej niż 5 osób. 

Skargę na nowe zasady składania miesięcznych rozliczeń wyłącznie drogą elektroniczną złożyła kobieta określająca się jako osoba 60+. Nadal jest osobą aktywną zawodowo, samodzielnie rozliczającą się z ZUS. Jednak ze względu na brak umiejętności cyfrowych, co związane jest przede wszystkim z wiekiem, nie ma możliwości prawidłowego rozliczania się z ZUS. Aby więc sprostać wymogom narzuconym w nowych przepisach, musi ona ponosić dodatkowe koszty na pokrycie opłat za usługi rozliczania świadczone przez zewnętrzne osoby lub podmioty. Zdaniem skarżącej, taka sytuacja to dyskryminacja. 

Ważne: RPO stoi na stanowisku, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych powinien dopuszczać w wyjątkowych sytuacjach, a z taką jego zdaniem mamy do czynienia w przypadku seniorów - do rozliczania się za pomocą tradycyjnej metody. 

Opisywany w skardze problem mieści się w zakresie problemu z wykluczeniem cyfrowym seniorów, co wiąże się z dyskryminacją ze względu na wiek. Zastępca RPO prosi prezes ZUS o stanowisko w sprawie skargi seniorki.