Urlop i zasiłek macierzyński – nie dla każdego zleceniobiorcy

Co prawda zleceniobiorcy nie mają prawa do urlopów macierzyńskich, ale z ustawy chorobowej wynika, że zasiłek macierzyński przysługuje im przez okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego.

Często zdarza się, że ubezpieczona rodzi dziecko w trakcie pobytu na zwolnieniu lekarskim, z tytułu którego pobiera zasiłek chorobowy. Od dnia porodu nabywa prawo do zasiłku macierzyńskiego, natomiast nie jest jej wypłacany zasiłek chorobowy.

W razie urodzenia martwego dziecka lub jego zgonu w trakcie pobierania zasiłku macierzyńskiego świadczenie to wypłacane jest przez krótszy okres. W sytuacji, jeśli zleceniobiorczyni urodziła martwe dziecko lub dziecko to zmarło przed upływem 8 tygodni życia, zasiłek macierzyński przysługuje tylko za okres 8 tygodni po porodzie, nie krócej jednak niż przez 7 dni od dnia zgonu dziecka. Natomiast w razie zgonu dziecka po upływie 8. tygodnia życia ubezpieczona zachowuje prawo do zasiłku macierzyńskiego jeszcze przez 7 dni od dnia śmierci dziecka.

Następna z sytuacji, kiedy zasiłek macierzyński przysługuje przez krótszy okres, pojawia się wówczas, gdy matka dziecka zrezygnuje z jego wychowywania i odda je innej osobie w celu przysposobienia lub do domu małego dziecka. W takiej sytuacji zasiłek przysługuje tylko do dnia oddania dziecka, nie krócej jednak niż przez 8 tygodni po porodzie (art. 29 ust. 5 ustawy chorobowej oraz art. 182 kp).

Zleceniodawcy bardzo często zgłaszają też wątpliwości dotyczące tego, czy za okres odpowiadający dodatkowemu urlopowi macierzyńskiemu – zleceniobiorcy także zachowują prawo do zasiłku macierzyńskiego. Otóż, tak. Uprawnienie to wynika wprost z przywoływanego już art. 29 ust. 5 ustawy chorobowej. Długość dodatkowego urlopu macierzyńskiego, a tym samym okres, przez który zleceniobiorca może pobrać dodatkowy zasiłek macierzyński, określa art. 182¹ kp. W związku z tym, że dodatkowy zasiłek macierzyński może być przyznany tylko bezpośrednio po wykorzystaniu obligatoryjnego okresu zasiłkowego, wniosek o jego przyznanie zleceniobiorca powinien złożyć przed upływem okresu pobierania podstawowego zasiłku macierzyńskiego. Wniosek złożony po upływie tego okresu nie może być rozpatrzony pozytywnie.

Przepisy wyznaczają maksymalne okresy, przez które przysługuje dodatkowy zasiłek macierzyński. Dlatego też we wniosku o jego przyznanie należy podać okres, przez który świadczenie to chcemy pobierać. Powinien on odpowiadać tygodniowi lub jego wielokrotności. Nie wolno więc wystąpić o dodatkowy zasiłek macierzyński na okres np. 11 dni.