Zasiłek macierzyński podczas urlopu wychowawczego – ubezpieczenie ZUS

Data: 15-04-2015 r.

Urodzenie kolejnego dziecka na urlopie wychowawczym powoduje, nabycie przez pracownika prawo do zasiłku macierzyńskiego. W takim przypadku osoba zatrudniona podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego.

Zatrudniony, który przebywa na urlopie wychowawczym, podlega w tym okresie ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i ubezpieczeniu zdrowotnemu, ale tylko wtedy, gdy nie ma innego tytułu do ubezpieczeń oraz ustalonego prawa do emerytury lub renty.

Płatnik powinien uzyskać informację, czy osoba, której udzielił urlopu wychowawczego, spełnia warunki do podlegania ubezpieczeniom. Jeśli tak, płatnik składek (pracodawca udzielający urlopu wychowawczego) wykazuje w dokumentach rozliczeniowych składanych do ZUS składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i ubezpieczenie zdrowotne. W przypadku gdy osoba przebywająca na urlopie wychowawczym ma inne tytuły do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, płatnik nie wykazuje składek z tytułu udzielonego pracownikowi urlopu wychowawczego.

Jeżeli np. w okresie urlopu wychowawczego pracownik prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą, wówczas działalność ta jest obowiązkowym tytułem do ubezpieczeń. W takim przypadku pracodawca, w związku z udzieleniem urlopu wychowawczego, powinien składać do ZUS wyłącznie raport ZUS RSA z kodem pracowniczym i wykazywać okres udzielonego urlopu i kod świadczenia przerwy – 121 (urlop wychowawczy).

Sytuacja ulegnie jednak zmianie, jeśli pracownica urodzi kolejne dziecko przebywając na urlopie wychowawczym i nabędzie w związku z tym prawo do zasiłku macierzyńskiego. W takim przypadku podlega ona obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z zasiłku macierzyńskiego, a z działalności ubezpieczenia emerytalne i rentowe są wtedy dobrowolne (obowiązkowa jest tylko składka na ubezpieczenie zdrowotne). Gdy płatnik składek wypłaca zasiłek macierzyński, od kwoty wypłaconego zasiłku powinien więc wykazywać należne składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Jeżeli po zakończeniu okresu pobierania zasiłku macierzyńskiego osoba zatrudniona nadal będzie przebywała na urlopie wychowawczym i prowadziła w tym okresie działalność gospodarczą, z tytułu urlopu wychowawczego nie powinny być wykazywane za nią żadne składki. Będzie ona musiała ponownie zgłosić się do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej i opłacać składki na te ubezpieczenia.

Podstawa prawna:

art. 6 ust. 1 pkt 19, art. 9 ust. 1c, art. 8 ust. 6 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2015 r. poz. 121),
art. 66 ust. 1 pkt 32 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2008 r. nr 164, poz. 1027 ze zm.),
rozporządzenie ministra pracy i polityki społecznej z 23 października 2009 r. w sprawie określenia wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, imiennych raportów miesięcznych i imiennych raportów miesięcznych korygujących, zgłoszeń płatnika, deklaracji rozliczeniowych i deklaracji rozliczeniowych korygujących, zgłoszeń danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze oraz innych dokumentów (tekst jedn. Dz.U. z 2014 r. poz. 1844).

Ewa Litwin, specjalista w zakresie ubezpieczeń społecznych

Zobacz także:

Tagi: urlop wychowawczy, zasiłek macierzyński, ZUS RSA, dokumenty zus