Pracodawca jest zobowiązany do zapewnienia prania odzieży roboczej, przy czym dotyczy to zarówno odzieży dostarczonej pracownikowi przez pracodawcę i będącej jego własnością, jak i odzieży stanowiącej własność pracownika (w przypadku gdy na danym stanowisku dopuszczalne jest jej używanie).
Ciężar obowiązku prania odzieży roboczej może zostać przerzucony na pracownika bez potrzeby uzyskania jego zgody, w sytuacji gdy pracodawca nie może zapewnić wykonania prania.
Ekwiwalent za pranie odzieży
Warunkiem zlecenia pracownikowi prania odzieży roboczej jest wypłacanie mu przez pracodawcę ekwiwalentu pieniężnego w wysokości poniesionych kosztów. Ustawodawca nie określił, czy wydatki te obejmują wyłącznie koszty rzeczowe, czy również wkład pracy pracownika wykonującego czynność prania. Z racji tego, że nieusprawiedliwione byłoby pominięcie tego ostatniego elementu w ogólnych kosztach poniesionych przez pracownika, domniemywać należy, iż ich wysokość powinna uwzględniać obydwa rodzaje nakładów.
Sposób ustalania kwoty ekwiwalentu
Sposób ustalania kwoty ekwiwalentu pieniężnego może być dwojaki:
- porozumienie między pracodawcą a pracownikiem,
- wskazanie kwoty ekwiwalentu przez pracodawcę (skoro do powierzenia pracownikowi prania odzieży roboczej nie jest wymagana jego zgoda, nie musi jej być także przy ustaleniu ekwiwalentu za pranie).
Ewentualny spór o ekwiwalent
Ewentualny spór o ekwiwalent jest sporem ze stosunku pracy, wobec czego roszczeń z tego tytułu można dochodzić w drodze:
postępowania polubownego przed komisją pojednawczą (jeżeli taka działa w zakładzie pracy),
postępowania przed sądem pracy.
Brak możliwości zapewnienia prania odzieży roboczej przez pracodawcę
Niejasne pojęcie braku możliwości zapewnienia prania odzieży roboczej przez pracodawcę to sytuacje, gdy stworzenie w danej firmie warunków do prania odzieży wiąże się z trudnościami i pochłania koszty dużo większe niż koszty ewentualnych ekwiwalentów.
Należy też zwrócić uwagę, że możliwość zlecenia pracownikowi prania odzieży roboczej w zamian za ekwiwalent pieniężny nie dotyczy odzieży i obuwia roboczego, które w wyniku stosowania w procesie pracy uległy skażeniu:
Ponadto niedopuszczalne jest powierzanie pracownikowi: prania, konserwacji, odpylania i odkażania przedmiotów skażonych.
Jest tak, ponieważ realizowanie powyższych czynności wymaga stosowania technik przekraczających możliwości pracownika, w związku z tym nie mogą być przez niego wykonywane, nawet wówczas gdy wyrazi na to zgodę.
Anna Tyśkiewicz-Mazur, specjalista w zakresie prawa pracy
Zobacz także:
