Pracownik działu HR może przeprowadzać instruktaże stanowiskowe

Pracownicy korzystający z monitora ekranowego przy wykonywaniu pracy muszą odbyć pełne szkolenie wstępne, czyli instruktaż ogólny i stanowiskowy. Instruktaż stanowiskowy może przeprowadzić pracodawca lub wyznaczona przez niego osoba kierująca pracownikami. Musi ona posiadać odpowiednie kwalifikacje i doświadczenie zawodowe, a ponadto być przeszkolona w zakresie metod prowadzenia instruktażu stanowiskowego.

Szkolenia wstępne z zakresu bhp dzielą się na dwie podstawowe części: instruktaż ogólny i stanowiskowy. Pierwsza ma zapoznać z przepisami i zasadami bhp wynikającymi z przepisów prawa pracy i obowiązujących w danym zakładzie oraz z udzielaniem pierwszej pomocy w razie wypadku. Może ją przeprowadzić na polecenie pracodawcy każdy pracownik, pod warunkiem że posiada wiedzę i umiejętności pozwalające na prawidłową realizację programu oraz aktualne zaświadczenie o ukończeniu wymaganego szkolenia bhp.

Druga część szkolenia, czyli instruktaż stanowiskowy, ma charakter praktyczny i polega na zapoznaniu pracownika z czynnikami środowiska pracy oraz ryzykiem zawodowym związanym z wykonywaną pracą. W jego trakcie pracownik przyswaja wiedzę o sposobach ochrony przed zagrożeniami powodowanymi przez te czynniki oraz o metodach bezpiecznego wykonywania pracy. Wymagania wobec osoby prowadzącej tę część szkolenia są wyższe.

Musi być nią pracodawca lub wyznaczona przez niego osoba kierująca pracownikami. Instruktor ma ponadto posiadać odpowiednie kwalifikacje i doświadczenie zawodowe oraz być przeszkolony w zakresie metod prowadzenia instruktażu stanowiskowego. W praktyce oznacza to, że jest to osoba, która ukończyła szkolenie okresowe dla pracodawców oraz innych osób kierujących pracownikami, gdyż tylko ono zawiera w ramowym programie temat metodyki prowadzenia szkoleń bhp, w tym instruktaży stanowiskowych.

Przemawia za tym również zakres instruktażu stanowiskowego, który poza omówieniem warunków pracy, w tym elementów pomieszczenia i stanowiska pracy oraz czynników szkodliwych w środowisku pracy i wynikających z nich zagrożeń, obejmuje pokaz bezpiecznego wykonywania pracy przez instruktora. Oznacza to, że osoba szkoląca musi bardzo dobrze znać specyfikę pracy na danym stanowisku i być świadoma konsekwencji błędów w wykonywaniu zadań. Tę wiedzę instruktor powinien wykorzystać w dalszej części instruktażu, ponieważ obejmuje on próbne wykonanie zadania przez pracownika pod jego kontrolą, a następnie samodzielne wykonywanie pracy pod jego nadzorem.

Na stanowisku biurowym wyposażonym w monitor ekranowy występują czynniki uciążliwe. W związku z tym, że nie jest to stanowisko robotnicze, zakres wymaganego instruktażu stanowiskowego jest węższy. Obejmuje omówienie warunków pracy z uwzględnieniem elementów pomieszczenia pracy, elementów stanowiska pracy wywierających wpływ na stan bhp oraz przebieg procesu pracy. Pracodawca lub osoba przeprowadzająca takie szkolenie powinna omówić również czynniki środowiska pracy występujące przy określonych czynnościach, wyniki oceny ryzyka zawodowego oraz zasady ochrony przed zagrożeniami, w tym postępowanie w razie wypadku lub awarii. Pracownik powinien mieć również możliwość zapoznania się ze sposobem przygotowania wyposażenia stanowiska roboczego do wykonywania określonych zadań. Nie ma to jednak wpływu na wymogi stawiane wobec osoby przeprowadzającej takie szkolenie.

Powierzenie szkolenia wstępnego pracowników biurowych osobie zatrudnionej w dziale HR, budzi wątpliwości związane z tym, czy spełnia ona wszystkie wymienione warunki. Po pierwsze, powinna być kierownikiem, co wynika wprost z rozporządzenia ministra gospodarki i pracy z 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy. Po drugie, musi mieć ukończone szkolenie okresowe bhp dla pracodawców i innych osób kierujących pracownikami lub np. studia podyplomowe z zakresu bhp. Tylko w ten sposób może przyswoić metodykę prowadzenia szkoleń z tej dziedziny, w szczególności zaś instruktaży stanowiskowych. Po trzecie, powinna mieć doświadczenie zawodowe i wiedzę, gdyż daje to gwarancję, że zwróci uwagę szkolonego pracownika na wszystkie zagrożenia występujące na stanowiskach określonego rodzaju i obrazowo przedstawi konsekwencje nieprawidłowego wykonywania zadań.