Urząd skarbowy ma prawo kwestionować tzw. „puste faktury” i wykluczać koszt zakupu z kosztów uzyskania przychodów – orzekł Naczelny Sąd Administracyjny (II FSK 1834/11). Prawo do odliczenia wydatków z faktury przysługuje tylko, jeśli jej wystawcą jest podmiot dokonujący sprzedaży. Jeśli wydatki na fakturze są niewłaściwie udokumentowane, urząd może je pominąć i samodzielnie określić wysokość podatku.
Podczas kontroli u przedsiębiorcy, organy podatkowe zakwestionowały pozycję w „kosztach” dotyczącą zakupu oleju napędowego za około 30 tys. zł. Podatnik płacił za olej gotówką, lecz faktury otrzymywał pocztą. Okazało się, że faktury wystawiły inne podmioty niż sprzedawca. Organy podatkowe uznały, że skoro wystawcy faktur nie byli właścicielami paliwa, to nie mogli udokumentować jego sprzedaży. W związku z tym prawo do odliczenia wydatków z faktury przysługuje tylko wtedy, gdy wystawcą jest podmiot dokonujący sprzedaży. Nabywca nie miał prawa zaliczać kosztów zakupu oleju do kosztów uzyskania przychodu.
Sprawa trafiła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, który orzekł, że podatnik miał prawo do odliczenia wydatków i stwierdził, że nie jest wystarczające samo uznanie przez organ, że faktura, która powinna stanowić dowód zakupu nie dokumentuje rzeczywistego obrotu (jest tzw. pustą fakturą).
Naczelny Sąd Administracyjny przyznał rację organom podatkowym. Jego zdaniem, nałożony na każdego podatnika obowiązek rzetelnego prowadzenia ksiąg, powoduje, że do powstania prawa do odliczenia wydatków z faktury, konieczna jest faktyczna zapłata za towar lub usługę oraz potwierdzenie transakcji przez prawidłowo sporządzony dokument księgowy. W tym przypadku powinna to być faktura wystawiona przez faktycznego właściciela sprzedawanego towaru. Jeżeli faktury sporządził inny podmiot, niż sprzedawca i kupujący odpisał jako koszty wydatki w nich wskazane, to zapisy te są prawnie nieskuteczne i nie wywołują skutków podatkowych. Reasumując, warunkiem prawa do odliczenia wydatków z faktury jest, aby opisana w nich sprzedaż i zapłata rzeczywiście miały miejsce i wystawcą faktury był podmiot rzeczywiście dokonujący sprzedaży.
Pojęcie „pusta faktura” dotyczy sytuacji, w której podatnik wystawia fakturę VAT, która nie odzwierciedla stanu faktycznego. Może to mieć miejsce, gdy podatnik w fakturze wykazuje dostawę towarów, bądź usługę, które rzeczywiście nie nastąpiły.
Źródło: Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 8 maja 2013 r. (II FSK 1834/11).
Maciej Szupłat, adwokat
Zobacz także:
