Zwolnienie od kosztów sądowych – nie dla każdej spółki

NSA stwierdził, że zobowiązania prywatne spółki nie mogą korzystać z pierwszeństwa zaspokojenia względem danin publicznoprawnych, do których należą koszty sądowe. Sprawa dotyczyła spółki, która po zakończonym postępowaniu, ubiegała się o przyznanie jej prawa pomocy. Wnioskowała o zwolnienie od kosztów sądowych.

Wojewódzki sąd administracyjny odrzucił złożony wniosek. Wobec powyższego firma złożyła zażalenie na postanowienie WSA do Naczelnego Sądu Administracyjnego. NSA oddalił zażalenie.

Zgodnie z art. 246 § 2 pkt 2 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, osobie prawnej, więc także spółce, może być przyznane prawo pomocy w zakresie częściowym.

Sytuacja ta jest możliwa, gdy firma wykaże, że nie ma dostatecznych środków na poniesienie pełnych kosztów postępowania. Osoba prawna aby uzyskać takie prawo jest zobowiązana wykazać, że nie ma adekwatnych środków na poniesienie kosztów postępowania. Ponadto musi zaświadczyć, że nie ma ich, mimo iż podjęła wszelkie niezbędne środki, aby zdobyć fundusze na pokrycie tych wydatków. Jak wskazał sąd, argumentacja strony podnoszona w toku postępowania w przedmiocie prawa pomocy wskazuje nie tyle na to, że spółka nie ma w ogóle dostatecznych środków na poniesienie pełnych kosztów postępowania, co na to, że nie ma wolnych środków, które mogłaby przeznaczyć na ten właśnie cel.

Zdaniem sądu z przedłożonych przez stronę dokumentów i podnoszonych przez nią argumentów należało wnosić, że posiadane środki są bieżąco angażowane w prowadzenie działalności, bądź pozostają "zamrożone" w trudno zbywalnych składnikach majątkowych . Wynikający z tego brak "wolnych" środków pieniężnych i wykazujące debet rachunki bankowe zdaniem strony powinny świadczyć o spełnieniu przesłanek do przyznania jej prawa pomocy. Stanowiska tego Naczelny Sąd Administracyjny nie podzielił.

Źródło: Postanowienie NSA z 28 sierpnia 2013 r., FZ 326/13