Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej rozpatruje sprawę jednego z głównych dostawców usług telefonii komórkowej. Sprawa dotyczy pobierania dodatkowej opłaty manipulacyjnej przy płatnościach dokonywanych telefonem komórkowym. Jednak podobnie jak przy wykorzystaniu karty kredytowej, tak samo przy płatnościach mobilnych przedsiębiorca nie może pobierać opłaty dodatkowej od konsumenta.
Tzw. mobilne usługi finansowe stają się coraz popularniejsze. Przedsiębiorcy nie chcący pozostać w tyle za konkurencją powinni rozważyć możliwość zapłaty za swoje towary lub usługi przy pomocy telefonu. Tymczasem kwestie dotyczące płatności mobilnych reguluje dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2007/64/WE z 13 listopada 2007 r. w sprawie usług płatniczych w ramach rynku wewnętrznego. Jest to tzw. dyrektywa w sprawie usług płatniczych (PSD), której głównym celem było usunięcie utrudnień w dokonywaniu usług płatniczych na obszarze Unii Europejskiej. Reguluje sposób korzystania z elektronicznych instrumentów płatniczych bez względu na rodzaj używanej waluty.
Podstawowe pojęcia
Dyrektywa PSD definiuje transakcję płatniczą bardzo
szeroko, tj. jako działanie zainicjowane przez płatnika lub odbiorcę,
polegające na lokowaniu, transferze lub wycofaniu środków, niezależnie
od rodzaju pierwotnych zobowiązań między płatnikiem a odbiorcą.
Płatnikiem jest osoba, która składa zlecenie płatnicze. Zleceniem
płatniczym jest zaś dyspozycja płatnika lub odbiorcy dla jego dostawcy
usług płatniczych z żądaniem wykonania transakcji płatniczej. Z kolei
odbiorcę stanowi osoba, która odbierze środki stanowiące przedmiot
transakcji płatniczej.
Można więc w uproszczeniu powiedzieć, że przedsiębiorca to odbiorca a klient to płatnik.
Natomiast
„instrumentem płatniczym” jest każde zindywidualizowane urządzenie lub
uzgodniony przez użytkownika usług płatniczych i dostawcę usług
płatniczych zbiór procedur, z których korzysta użytkownik usług
płatniczych w celu zainicjowania zlecenia płatniczego.
Zakaz pobierania opłat
Art. 52 ust. 3 dyrektywy PSD przewiduje, że dostawca usług płatniczych przykładowo bank nie uniemożliwia odbiorcy żądania od płatnika opłaty lub oferowania mu zniżki za korzystanie z danego instrumentu płatniczego. Spółka planująca wejść na rynek płatności mobilnych w danym kraju powinna jednak pamiętać, że poszczególne państwa członkowskie mogą zabronić pobierania opłat lub ograniczyć to prawo.
Regulacje krajowe
W Polsce nie wprowadzono do tej pory zakazu pobierania opłat surcharge przy płatności telefonem komórkowym. Oznacza to, że odbiorca płatności może żądać od płatnika opłaty lub oferować mu zniżkę za korzystanie z konkretnego instrumentu płatniczego. Otwiera to pole do działania dla firm, które chciałaby zmotywować swoich klientów do dokonywania płatności w określony sposób (np. mobilnie).
Ważne
Termin „opłaty surcharge” posiada dwa znaczenia. Po pierwsze oznacza środki, które właściciele bankomatów pobierają od osób z nich korzystających tytułem opłaty za wypłatę gotówki z ich urządzeń. Pobierania tak rozumianych opłat surcharge zabrania obowiązująca ustawa o usługach płatniczych z 19 sierpnia 2011 roku. Toczą się jednak prace nad projektem znoszącym ten zakaz. Po drugie tym terminem nazywane są także opłaty dodatkowe przy tzw. mobilnych usługach finansowych.
Nowa dyrektywa – PSD2
Komisja Europejska przyjęła jednak już założenia do nowej dyrektywy w sprawie usług płatniczych. Jej celem jest integracja krajowych rynków płatności oraz obniżenie wysokości opłat. Przedsiębiorca, który teraz planuje oferowanie płatności elektronicznych bez konieczności używania karty, w przyszłości będzie musiał spełniać tak samo wysokie standardy jak banki. Oznacza to konieczność zainwestowania w bardzo bezpieczne (i odpowiednio kosztowne) systemy autoryzacji klienta dokonującego płatności.
Podstawa prawna:
dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2007/64/WE z 13 listopada 2007 roku w sprawie usług płatniczych w ramach rynku wewnętrznego zmieniająca dyrektywy 97/7/WE, 2002/65/WE, 2005/6/WE i 2006/48/WE i uchylająca dyrektywę 97/5/WE;
rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 924/2009 z 16 września 2009 roku w sprawie płatności transgranicznych we Wspólnocie oraz uchylające rozporządzenie (WE) nr 256/2001;
rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 26/2012 z 14 marca 2012 roku ustanawiające wymogi techniczne i handlowe w odniesieniu do poleceń przelewu i poleceń zapłaty w euro oraz zmieniające rozporządzenie (WE) nr 924/2009.
Marcin Sarna, radca prawny
Zobacz także: