Wspólnicy spółki z o.o. – zabezpieczenie w umowie spółki

Pierwszą grupą uprawnień zwiększających pozycję wspólnika w spółce jest uprzywilejowanie posiadanych przez niego udziałów. Uprzywilejowanie takie może w szczególności dotyczyć: prawa głosu, prawa do dywidendy lub sposobu uczestniczenia w podziale majątku w przypadku likwidacji spółki. Uprzywilejowanie związane jest z konkretnym udziałem, a zatem sprzedaż lub umorzenie udziału uprzywilejowanego pozbawia wspólnika dodatkowych korzyści z nim związanych.

Na jeden udział uprzywilejowany mogą przypadać maksymalnie 3 głosy na zgromadzeniu wspólników. Jeśli zatem w spółce jest np. 3 wspólników o równej liczbie udziałów (każdy po 20 udziałów), a udziały jednego z nich są uprzywilejowane co do głosu, to pomimo że będzie on posiadać 33 i 1/3% kapitału zakładowego, to przysługiwać mu będzie aż 60 głosów na zgromadzeniu. Pozostałym wspólnikom będzie przypadać tylko po 20. Daje to takiemu wspólnikowi znaczną przewagę.

Podział dywidendy

Uprzywilejowanie co do dywidendy pozwala na przyznanie wspólnikowi dywidendy w wysokości 150% dywidendy przypadającej na udziały nieuprzywilejowane. Odnośnie zaś ostatniego rodzaju uprzywilejowania, to ustawodawca nie wprowadza żadnych ograniczeń. Tego typu uprawnienia mogą dotyczyć np. pierwszeństwa zaspokojenia lub udziału, jaki przypadać będzie takiemu wspólnikowi w majątku polikwidacyjnym spółki.

Kolejną grupę uprawnień wpływających na pozycję wspólnika w spółce stanowią tzw. przywileje osobiste. W przeciwieństwie do uprzywilejowanych udziałów są one związane z osobą wspólnika. Stąd też będą mu przysługiwać dopóki w jego posiadaniu będzie co najmniej 1 udział. Ustawa nie kataloguje uprawnień osobistych wspólników w jednym artykule, a są one rozsiane po wszystkich przepisach dotyczących spółki z o.o. Należą do nich w szczególności takie uprawnienia, jak:

• możliwość powoływania i odwoływania określonej liczby członków organów spółki, w tym możliwość powołania samego siebie – w takim wypadku nie przeprowadza się w spółce wyborów w drodze uchwały albo są one ograniczone do tych miejsc w organach spółki, które nie są obsadzane przez danego wspólnika,

• prawo zwoływania nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników,

• prawo wyrażania zgody na podjęcie przez spółkę określonych działań (np. nabycie nieruchomości, sprzedaż przedsiębiorstwa, transakcje powyżej wskazanej kwoty itp.),

• pełnienie funkcji likwidatora spółki lub uprawnienie do wskazania takiej osoby.

Umowa spółki z o.o. może zostać ukształtowana w taki sposób, że w rękach jednego lub kilku osób z grona wspólników skupione będą kompetencje nie tylko decyzyjne, ale także zarządcze. Upodabnia to spółkę z o.o. do spółki osobowej, w której wspólnicy nie tylko podejmują uchwały, ale także odpowiedzialni są za jej bieżący zarząd.