Umorzenie udziału jest to czynność prawna w spółce w wyniku, której dochodzi do likwidacji udziału, a tym samym wynikających z udziału praw i obowiązków wspólnika. Jak zatem dokonać umorzenia udziału zgodnie z prawem?
Udział może być umorzony jedynie po wpisie spółki do rejestru i tylko w przypadku, gdy umowa spółki tak stanowi. Udział może być umorzony za zgodą wspólnika w drodze nabycia udziału przez spółkę (umorzenie dobrowolne) albo bez zgody wspólnika (umorzenie przymusowe). Przesłanki i tryb przymusowego umorzenia określa umowa spółki. W przypadku umorzenia przymusowego uchwała powinna zawierać również uzasadnienie.
Umorzenie udziału - wynagrodzenie
Umorzenie udziału wymaga uchwały zgromadzenia wspólników, która powinna określać w szczególności podstawę prawną umorzenia i wysokość wynagrodzenia przysługującego wspólnikowi za umorzony udział. Wynagrodzenie to, w przypadku umorzenia przymusowego, nie może być niższe od wartości przypadających na udział aktywów netto, wykazanych w sprawozdaniu finansowym za ostatni rok obrotowy, pomniejszonych o kwotę przeznaczoną do podziału między wspólników. Za zgodą wspólnika umorzenie udziału może nastąpić bez wynagrodzenia.
Umorzenie udziału - uchwała zgromadzenia
wspólników
Umowa spółki może stanowić, że udział ulega umorzeniu w razie ziszczenia
się określonego zdarzenia bez powzięcia uchwały zgromadzenia
wspólników. Stosuje się wówczas przepisy o umorzeniu przymusowy.
W przypadku ziszczenia się określonego w umowie spółki zdarzenia, zarząd
powinien powziąć niezwłocznie uchwałę o obniżeniu kapitału zakładowego,
chyba że umorzenie udziału następuje z czystego zysku. Umorzenie
udziału z czystego zysku nie wymaga obniżenia kapitału zakładowego. W razie umorzenia wymagającego obniżenia kapitału zakładowego, umorzenie następuje z chwilą obniżenia kapitału zakładowego.
Umorzenie udziału - zakaz dla spółki
Spółka nie może obejmować lub nabywać ani przyjmować w zastaw własnych udziałów. Zakaz ten dotyczy również obejmowania lub nabywania udziałów bądź przyjmowania ich w zastaw przez spółkę albo spółdzielnię zależną. Wyjątek stanowi nabycie w drodze egzekucji na zaspokojenie roszczeń spółki, których nie można zaspokoić z innego majątku wspólnika, nabycie w celu umorzenia udziałów oraz nabycie albo objęcie udziałów w innych przypadkach przewidzianych w ustawie.
Jeżeli udziały, nabyte w drodze egzekucji nie zostaną zbyte w ciągu roku od dnia nabycia, powinny być umorzone według przepisów dotyczących obniżenia kapitału zakładowego, chyba że w spółce został utworzony, w celu umorzenia udziałów, specjalny kapitał rezerwowy.
Podstawa prawna: Ustawa kodeks spółek handlowych ( Dz. U z 2000 Nr 94 poz. 1037 ze zm.)
Zobacz także: