Umowa franczyzy - precyzyjne zapisy wynegocjowanych ustaleń

Przystąpienie do systemu franczyzowego, daje franczyzobiorcy prawo do korzystania z rozpoznawalnej marki oraz wskazówek jak prowadzić biznes, żeby odnieść rynkowy sukces. Franczyzodawca może natomiast zwiększyć zasięg działalności oraz przychody, nie ponosząc nakładów na ekspansję.

Podstawa współpracy to szczegółowe i precyzyjne zapisy

Umowa franczyzy powinna być możliwie szczegółowa, tak aby różne scenariusze, jakie mogą pojawić się w ramach późniejszej współpracy, nie rodziły konfliktów lub nieprzewidzianego ryzyka. Zagadnienia, na które warto zwrócić szczególną uwagę, obejmują określenie świadczeń finansowych, które będzie uiszczać franczyzobiorca, a także produktów i usług, do których dostarczania zobowiązuje się franczyzodawca. Dodatkowo, w umowie powinny znaleźć się zapisy dotyczące czasu jej obowiązywania, a także możliwości i warunki rozwiązania współpracy.

Innym zagadnieniem, które również warto szczegółowo omówić przy ustalaniu zasad współpracy, są warunki przeniesienia działalności franczyzobiorcy na podmiot trzeci. Ponieważ współpraca tego typu jest z zasady długofalowa, nie należy wykluczyć, że franczyzobiorca będzie chciał się z niej wycofać przed upływem terminu obowiązywania umowy.

Cechą charakterystyczną systemu franczyzowego jest szczegółowe określenie sposobu prowadzenia działalności, który pozwala franczyzodawcy zachować integralność swojego systemu sprzedaży, zachować odpowiednią jakość, wyróżniki rynkowe jego marki oraz jego szczególną koncepcję biznesu. Ta ostatnia stanowi wartość również dla franczyzobiorcy, który powinien dążyć do zapewnienia sobie pełnego dostępu do know-how i pomocy franczyzodawcy, a także do najnowszej, wprowadzanej przez niego oferty.

Szczegółowo opisane metody prowadzenia biznesu w ramach systemu franczyzowego często przybierają formę książki (tzw. handbook). Odpowiednio przygotowany „poradnik” często jest niezbędny, biorąc pod uwagę nie tylko wysoki poziom skomplikowania rozwiązań organizacyjno-technicznych, ale również obowiązek zapewniania jakości oferowanych produktów lub usług w długim terminie i w zmiennym otoczeniu biznesowym. Franczyzodawca, który przekazuje te zalecenia swoim kontrahentom, powinien zagwarantować sobie zapisy dotyczące możliwości kontrolowania franczyzobiorcy i dyscyplinowania go.

Z drugiej strony, w interesie franczyzobiorcy jest ustanowienie pewnego rodzaju ograniczeń w „nadzorze” i żądaniach franczyzodawcy dotyczących wprowadzania aktualizacji lub innych zmian, szczególnie jeśli wiążą się one z dodatkowymi kosztami. Ponieważ ryzyko prowadzenia działalności gospodarczej przez franczyzobiorcę leży wyłącznie po jego stronie, nie powinien godzić się na wprowadzanie zbyt częstych zmian, np. w zakresie oferty, wyglądu lokalu, koncepcji czy też innych elementów, do stosowania których jest zobowiązany.

Współpraca pomiędzy kontrahentami wiąże się z korzystaniem przez franczyzobiorcę ze znaków towarowych oraz innych wartości niematerialnych i prawnych należących do franczyzodawcy, co wymaga uwzględnienia odpowiednich zapisów w umowie. Franczyzobiorca powinien uzyskać gwarancję, że franczyzodawca faktycznie jest właścicielem wspomnianych wartości niematerialnych i prawnych lub dysponuje prawami do nich, a ich wykorzystanie nie będzie stanowiło naruszenia osób trzecich. Gdyby natomiast doszło do naruszenia tych praw, godzących w interes franczyzobiorcy, franczyzodawca powinien być zobowiązany do podjęcia działań ochronnych.

Franczyzodawca z kolei powinien zawrzeć w umowie uregulowania dotyczące dopuszczalnych sposobów korzystania ze swojej marki, zgodnie ze swoją koncepcją oraz w ramach udzielonych uprawnień. Wartości niematerialne i prawne mają wymierną wartość finansową, dlatego też franczyzobiorca powinien przewidzieć w umowie franczyzy możliwość dysponowania tymi aktywami, co nie powinno mieć wpływu na jej trwałość.

Franczyzodawca powinien zastrzec, że franczyzobiorca nie może prowadzić konkurencyjnej wobec niego działalności. Możliwe jest natomiast uzgodnienie wyjątków od tej zasady, kiedy franczyzobiorca będzie mógł oferować produkty lub usługi, których franczyzodawca nie ma w ofercie.

Jeśli chodzi o zabezpieczenie interesów franczyzobiorcy w kontekście konkurencji, może on domagać się działania pod marką franczyzodawcy na zasadach wyłączności na określonym terytorium. W praktyce, zawarcie takiej klauzuli w umowie jest jednak często kwestią handlową, powiązaną z wysokością opłat uiszczanych przez franczyzobiorcę.

Wysokość opłat za korzystanie z franczyzy najczęściej jest powiązana z wysokością obrotów lub dochodów franczyzobiorcy. Patrząc z punktu widzenia postanowień umownych, należy wskazać, jaka konkretna wartość będzie podstawą rozliczeń oraz w jakich okresach będą się one odbywać. Warto również doprecyzować, za pomocą jakich narzędzi wysokość opłat będzie ustalana przez franczyzobiorcę, a następnie kontrolowana przez franczyzodawcę.