System just-in-time w procesie produkcji

W nowym podejściu do zapasów, zwanym systemem Just-in-time (dokładnie na czas), bierzesz pod uwagę zorganizowanie procesów zaopatrzeniowych, wytwórczych i dystrybucyjnych w taki sposób, aby wszystkie te procesy były realizowane terminowo, a czas ich realizacji był możliwie najkrótszy. Kompleksowość tego podejścia eliminuje możliwość powstania oszczędności w jednej sferze i wyższych kosztów w pozostałych sferach.

Zgodnie z koncepcją systemu just-in-time powinieneś łącznie rozpatrywać czas, ilość asortymentu i miejsce. Dostarczanie lub produkcja właściwego wyrobu powinny następować:

• w odpowiednim terminie: zaplanowanym przez właściwe służby lub uzgodnionym
  z odbiorcą,

• w odpowiedniej ilości: zgodnej z potrzebami lub zamówieniem odbiorcy (klienta, wykonawcy)

• do odpowiedniego miejsca: stanowisko pracy w firmie wynikające ze stosowanej technologii lub miejsca uzgodnionego z odbiorcą.

Za cechę najbardziej charakterystyczną w tym systemie możesz uznać funkcjonowanie bez zapasów. Nie istnieją w zasadzie magazyny materiałów, gdyż dostawy realizowane są z godzinową dokładnością. Nie ma również zapasów międzyoperacyjnych, gdyż niezbędne detale można wyprodukować w każdym momencie dzięki posiadanym rezerwom zdolności produkcyjnych i uniwersalności maszyn – łatwo i szybko przezbrajalnych. Nie ma także potrzeby produkowania wyrobów gotowych „na skład”, gdyż ich produkcja jest ściśle zsynchronizowana z zamówieniami od odbiorców.

System just-in-time po raz pierwszy wdrożono w japońskim przemyśle motoryzacyjnym. Fabryki uczestniczące w produkcji samochodów i większość ich dostawców zostały ściśle powiązane z pracą taśmy montażowej samochodów. Wyeliminowano klasyczne zapasy części i podzespołów do produkcji. Były one dostarczane zwykle nie więcej niż na kilka godzin przed ich użyciem. Jedne z pierwszych firm w USA, które zaczęły stosować system just-in-time, to również producenci samochodów (Ford, General Motors).

Zwróć uwagę, że podane przykłady światowych koncernów samochodowych nie oznaczają, że system just-in-time możesz zastosować tylko w dużych organizmach gospodarczych bądź też w branży motoryzacyjnej. Możesz z powodzeniem wdrożyć system  just-in-time również w mniejszej firmie. Może to być nawet łatwiejsze ze względu na możliwość określenia na nowo obowiązków na różnych stanowiskach i szybkie przeszkolenie pracowników.

Przedstawione podejście do zapasów ukazuje tylko jedną z możliwości, jakie kryją się w gospodarce zapasami. Optymalizacja wielkości zapasów pozwala ograniczyć koszty związane z zapasami i zwiększyć zyski firmy.