Ostatnio pojawiały się rozbieżne interpretacje dotyczące zakresu ochrony pracownika przed zwolnieniem z pracy. Problematyczna okazywała się bowiem konieczność ewentualnej konsultacji związkowej. Pracodawcy nie wiedzieli, czy można zwolnić pracownika z pracy bez porozumienia ze związkami, jeżeli te nie przedstawią informacji o pracownikach korzystających z ich ochrony.
Na początku 2012 r. Sąd Najwyższy podjął uchwałę (III PZP 7/11, z 24 stycznia 2012 r.), zgodnie z którą uzasadnione ochroną danych osobowych nieudzielenie przez zakładową organizację związkową żądanej przez pracodawcę informacji o pracownikach korzystających z jej ochrony, nie zwalnia pracodawcy z obowiązku zawiadomienia organizacji związkowej o zamiarze wypowiedzenia pracownikowi umowy o pracę.
Odmienne stanowisko zajął Sąd Najwyższy 14 czerwca 2012 r. Z wyroku (I PK 231/11) wynika bowiem, że nieudzielenie pracodawcy informacji o wszystkich podlegających związkowej ochronie pracownikach, z powołaniem się na przepisy ustawy o ochronie danych osobowych, zwalnia pracodawcę z obowiązku współdziałania z organizacją związkową w indywidualnych sprawach ze stosunku pracy. W związku z tym, pracodawca ma możliwość zwolnienia z pracy takiego pracownika.
Wobec występujących rozbieżności, pierwszy prezes Sądu Najwyższego zwrócił się do Izby Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych o zajęcie stanowiska w tej sprawie.
Zdaniem SN:
Sąd Najwyższy w uchwale z 21 listopada 2012 r. przychylił się do pierwszego z prezentowanych powyżej stanowisk. W związku z tym, obecnie już nie powinniśmy mieć wątpliwości, że nieudzielenie przez zakładową organizację związkową żądanej przez pracodawcę informacji o pracownikach korzystających z jej ochrony, nie zwalnia go z obowiązku zawiadomienia organizacji związkowej o zamiarze zwolnienia pracownika.
W uzasadnieniu SN zwrócił uwagę na konieczność uwzględniania przepisów o ochronie danych osobowych.
Zgodnie z ustawą z 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (tekst jedn.: Dz U z 2002 r. nr 101, poz. 926 ze zm.), przetwarzanie danych jest dopuszczalne tylko wtedy, gdy jest to niezbędne dla zrealizowania uprawnienia lub spełnienia obowiązku wynikającego z przepisu prawa. Dane mogą być zbierane tylko w określonym przepisami celu i zakresie.
Obowiązek konsultacji zwolnienia pracownika
Przypomnijmy, że w indywidualnych sprawach, w których przepisy prawa pracy zobowiązują pracodawcę do współdziałania z zakładową organizacją związkową, jest on obowiązany zwrócić się do tej organizacji o informację o pracownikach korzystających z jej obrony.
Nieudzielenie tej informacji w ciągu 5 dni zwalnia pracodawcę od obowiązku współdziałania z zakładową organizacją związkową w sprawach dotyczących tych pracowników.
Pracodawca może żądać informacji o pracownikach, co do których zamierza podjąć określone działania, np. chce ich zwolnić z pracy. Nie może natomiast żądać danych wszystkich pracowników reprezentowanych przez daną organizację związkową. W takim przypadku odmowa udzielenia informacji, nie zwalnia pracodawcy z obowiązku konsultowania zamierzonych działań wobec poszczególnych pracowników. W szczególności pozostawienie wniosku pracodawcy bez odpowiedzi, nie może uzasadniać braku współpracy ze związkami przy zwolnieniu pracownika.
Podstawa prawna:
- art. 30 ust. 21 ustawy z 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (Dz.U. z 2001 r. nr 79, poz. 854 ze zm.),
- art. 23 ust. 1 pkt 2, art. 26 ust. 1 pkt 2 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz U z 2002 r. nr 101, poz. 926 ze zm.).
Katarzyna Borkowska
Opracowanie redakcyjne: Michał Tomaszewski
