Rozpoznanie tej wady opiera się na pomiarze odległości pomiędzy kolanami. Badany stoi z wyprostowanymi kończynami dolnymi i złączonymi stopami. Odległość powyżej pięciu centymentów oznacza istnienie wady.
Przyczyny występowania szpotawości są różne. Warto zaznaczyć, że noworodki rodzą się z fizjologiczną szpotawością kolan. Taki stan w okresie niemowlęctwa jest normą. Jeżeli jednak dziecko za wcześnie chodzi a tym samym obciąża kończymy dolne, może dojść do powstania wady. Inną przyczyną jest choroba Blounta, krzywica oraz urazy i inne choroby narządu ruchu.
Leczenie zależne jest od przyczyny wady. Jeżeli jej etiologia związana jest z chorobą Blounata, należy leczyć chorobę podstawową. W wadach statycznych ważna jest profilaktyka, a więc unikanie nadmiernego obciążenia nóg, nieprawidłowych pozycji i dbanie o prawidłową masę ciała. Rodzic powinien zwracać uwagę, aby dziecko nie siadało w pozycji siadu skrzyżnego. W przypadkach lżejszych stosuje się gimnastykę korekcyjną. Czasami konieczne staje się używanie wkładek pronujących lub obuwia ortopedycznego. W przypadkach zaawansowanych wskazane jest przeprowadzenie operacji korygującej ustawienie kończyn dolnych.
