Postępowanie ustalające treść II działu księgi wieczystej

Ustawa o księgach wieczystych i hipotece pozwala skorzystać z roszczenia o usunięcie niezgodności między stanem prawnym nieruchomości, który jest ujawniony w księdze wieczystej, a rzeczywistym stanem prawnym. Z roszczeniem tym może wystąpić osoba, której prawo:
a) nie jest wpisane do KW lub
b) jest wpisane błędnie
c) jest dotknięte wpisem nieistniejącego obciążenia lub ograniczenia. 

Ważne: Zgodnie z postanowieniem Sądu Najwyższego z 28 kwietnia 2022 r. (sygn. III CZP 69/22), powództwo o usunięcie niezgodności między stanem prawnym nieruchomości, który został ujawniony w księdze wieczystej, a rzeczywistym stanem prawnym, może wytoczyć jedynie podmiot uprawniony do złożenia wniosku o dokonanie wpisu w księdze wieczystej. Nie ma takiego prawa podmiot powołujący się na istnienie po jego stronie interesu prawnego w dokonaniu określonego wpisu.  

Zgodnie z art. 25 ust. 2 przywołanej ustawy, księga wieczysta prowadzona dla spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu zawiera cztery działy:
1) w pierwszym znajduje się oznaczenie lokalu (lub domu jednorodzinnego) oraz oznaczenie nieruchomości, z którą jest związany;
2) w dziale drugim znajdą się wpisy dotyczące osoby, której przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu;
3) w trzecim jest miejsce na wpisy ograniczeń w rozporządzaniu prawem oraz wpisy innych praw i roszczeń, z wyjątkiem roszczeń dotyczących hipotek;
4) w czwartym będą wpisy dotyczące hipotek.

• Dofinansowanie 50% kosztów instalacji fotowoltaiki dla wspólnot mieszkaniowych 
• Prosument lokatorski przyjęty przez RM 

Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu jest prawem rzeczowym ograniczonym. Osoba, która je ma może korzystać z lokalu i nim rozporządzać, jednak to spółdzielnia mieszkaniowa jest właścicielem. W związku z powyższym pojawiły się wątpliwości dotyczące powództwa o usunięcie niezgodności między stanem prawnym nieruchomości w zakresie wpisów dotyczących osób, którym przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu. Czy w takim przypadku także spółdzielnia staje się współuczestnikiem postępowania? 

Zdaniem Sądu Najwyższego, w takim przypadku nie zachodzi tzw. współuczestnictwo konieczne spółdzielni mieszkaniowej. Podkreślił w swojej uchwale, że w sprawie o uzgodnienie treści księgi wieczystej legitymowany biernie jest tylko podmiot, którego prawo ma zostać dotknięte zmianą treści księgi wieczystej żądaną pozwem. 

Sam fakt, że to spółdzielnia ma prawo własności lub prawo użytkowania wieczystego gruntu, które są obciążone spółdzielczym własnościowym prawem do lokalu, nie daje jej legitymacji do uczestnictwa w procesie dotyczącym uzgodnienia treści księgi wieczystej tylko w zakresie działu II - czyli w zakresie osób, którym przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu.