Swoista rewolucja w usuwaniu drzew i krzewów nastąpiła w dniu 28 sierpnia 2015 r., kiedy to weszła w życie ustawa z dnia 25 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz niektórych innych ustaw. Co ciekawe, autorzy tych zmian nie poświęcili wiele uwagi w uzasadnieniu do projektu motywom podjętych działań (można je znaleźć na stronie http://www.sejm.gov.pl/Sejm7.nsf/PrzebiegProc.xsp?nr=2656). Wskazali jedynie, że „przepisy ustawy o ochronie przyrody dotyczące zadrzewień i terenów zieleni nie były zmieniane w sposób systemowy od dnia uchwalenia pierwotnego tekstu ustawy o ochronie przyrody w 2004 r. Dotychczasowe zmiany dotyczyły jedynie niektórych zagadnień (usuwania zadrzewień przydrożnych czy pielęgnacji koron drzew) lub miały charakter porządkowy. Wobec powyższego istnieje potrzeba uaktualnienia przedmiotowych przepisów oraz uwzględnienia postulatów obywateli zgłaszanych m.in. poprzez interpelacje poselskie, jednostki samorządowe. Proponowane zmiany dotyczą przede wszystkim obniżenia wysokości opłat za usunięcie drzew lub krzewów, jak i kar administracyjnych z tym związanych, zróżnicowania wysokości kary w zależności od charakteru deliktu administracyjnego, uregulowania kwestii usuwania drzew w stanie wyższej konieczności oraz usprawnienia procedur związanych z wydawaniem zezwoleń na usunięcie drzew lub krzewów. Część przepisów ma charakter porządkujący”.
Zezwolenie na usunięcie drzewa lub krzewu
O wycince drzew i krzewów dużo mówi się ostatnio w mediach. Warto poznać przepisy normujące postępowania w tym zakresie oraz zasady jakie ustanowił ustawodawca. Z artykułu dowiesz się czy musisz uzyskać zezwolenie na usunięcie drzewa i gdzie możesz sprawdzić wysokość opłaty.
Czy zmiany w usuwaniu drzew i krzewów były potrzebne?
Istotna zmiana przepisów dotyczących usuwania samych drzew miała również miejsce z dniem 17 czerwca 2017 r. (wejście w życie ustawy z dnia 11 maja 2017 r. o zmianie ustawy o ochronie przyrody). Nowelizacja ta wprowadziła przepisy dające właściwemu organowi możliwość weryfikacji, czy wycinka drzew na prywatnych działkach, niewymagająca uzyskania zezwolenia, jest rzeczywiście przeprowadzana w celach niezwiązanych z działalnością gospodarczą. Osoba fizyczna, która chce wyciąć na swojej działce drzewo ze względów niezwiązanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, od dnia 17 czerwca 2017 r. jest zobligowana do zgłoszenia tego wycięcia i nie może prowadzić na tej nieruchomości działalności gospodarczej przez okres 5 lat od dokonania oględzin drzewa (w przeciwnym razie będzie musiała wnieść opłatę za usunięcie drzewa).
Najważniejsze definicje:
- tereny zieleni – tereny urządzone wraz z infrastrukturą techniczną i budynkami funkcjonalnie z nimi związanymi, pokryte roślinnością, pełniące funkcje publiczne, a w szczególności parki, zieleńce, promenady, bulwary, ogrody botaniczne, zoologiczne, jordanowskie i zabytkowe, cmentarze, zieleń towarzysząca drogom na terenie zabudowy, placom, zabytkowym fortyfikacjom, budynkom, składowiskom, lotniskom, dworcom kolejowym oraz obiektom przemysłowym,
- drzewo – wieloletnią roślinę o zdrewniałym jednym pędzie głównym (pniu) albo zdrewniałych kilku pędach głównych i gałęziach tworzących koronę w jakimkolwiek okresie podczas rozwoju rośliny,
- krzew – wieloletnią roślinę rozgałęziającą się na wiele równorzędnych zdrewniałych pędów, nietworzącą pnia ani korony, niebędącą pnączem,
- wywrot – drzewo lub krzew wywrócone w wyniku działania czynników naturalnych, wypadku lub katastrofy w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym, lub katastrofy budowlanej,
- złom – drzewo, którego pień uległ złamaniu, lub krzew, którego pędy uległy złamaniu w wyniku działania czynników naturalnych, wypadku lub katastrofy w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym, lub katastrofy budowlanej,
- zadrzewienie – pojedyncze drzewa, krzewy albo ich skupiska niebędące lasem w rozumieniu ustawy o lasach lub plantacją (uprawa drzew lub krzewów o zwartej powierzchni co najmniej 0,1 ha, założona w celu produkcyjnym), wraz z terenem, na którym występują, i pozostałymi składnikami szaty roślinnej tego terenu.
Kiedy trzeba uzyskać zezwolenie
Zasadą jest, że na usunięcie drzewa lub krzewu trzeba uzyskać zezwolenie. Wyjątki od tej zasady zostały wymienione w art. 83f ustawy o ochronie przyrody. Zgodnie z tym przepisem zezwolenia nie wymaga usunięcie m.in.:
- krzewu albo krzewów rosnących w skupisku, o powierzchni do 25 m2;
- drzew, których obwód pnia na wysokości 5 cm nie przekracza:
- 80 cm – w przypadku topoli, wierzb, klonu jesionolistnego oraz klonu srebrzystego,
- 65 cm – w przypadku kasztanowca zwyczajnego, robinii akacjowej oraz platanu klonolistnego,
- 50 cm – w przypadku pozostałych gatunków drzew;
- drzew lub krzewów, które rosną na nieruchomościach stanowiących własność osób fizycznych i są usuwane na cele niezwiązane z prowadzeniem działalności gospodarczej;
- drzew lub krzewów usuwanych w celu przywrócenia gruntów nieużytkowanych do użytkowania rolniczego;
- drzew lub krzewów owocowych, z wyłączeniem rosnących na terenie nieruchomości lub jej części wpisanej do rejestru zabytków lub na terenach zieleni.
W przypadku nieusunięcia drzewa przed upływem 6 miesięcy od przeprowadzonych oględzin usunięcie drzewa może nastąpić po dokonaniu ponownego zgłoszenia.
Wniosek o wydanie zezwolenia
Nie każdy może złożyć wniosek o wydanie zezwolenia na usunięcie drzewa. Ustawodawca ograniczył krąg uprawnionych podmiotów do:
- właściciela nieruchomości,
- posiadacza nieruchomości za zgodą właściciela tej nieruchomości,
- właściciela urządzeń służących do doprowadzania lub odprowadzania płynów, pary, gazu, energii elektrycznej oraz urządzeń podobnych, jeżeli drzewo lub krzew zagrażają funkcjonowaniu tych urządzeń.
Zgody właściciela nieruchomości nie musi uzyskiwać spółdzielnia mieszkaniowa, wspólnota mieszkaniowa, w której właściciele lokali powierzyli zarząd nieruchomością wspólną zarządowi, zarządca nieruchomości będącej własnością Skarbu Państwa oraz użytkownik wieczysty lub posiadacz nieruchomości o nieuregulowanym stanie prawnym.
Spółdzielnia mieszkaniowa informuje, w sposób zwyczajowo przyjęty, członków spółdzielni, właścicieli budynków lub lokali niebędących członkami spółdzielni oraz osoby niebędące członkami spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze własnościowe prawa do lokali, a zarząd wspólnoty mieszkaniowej – członków wspólnoty, o zamiarze złożenia wniosku o wydanie zezwolenia na usunięcie drzewa lub krzewu, wyznaczając co najmniej 30-dniowy termin na zgłaszanie uwag. Wniosek może być złożony nie później niż w terminie 12 miesięcy od upływu terminu na zgłaszanie uwag.
Prawodawca jasno określił jakie elementy musi zawierać wniosek:
- imię, nazwisko i adres albo nazwę i siedzibę posiadacza i właściciela nieruchomości albo właściciela urządzeń;
- oświadczenie o posiadanym tytule prawnym władania nieruchomością albo oświadczenie o posiadanym prawie własności urządzeń;
- zgodę właściciela nieruchomości, jeżeli jest wymagana, lub oświadczenie o udostępnieniu informacji przez spółdzielnie mieszkaniową (nie jest wymagana szczególna forma, wystarczy aby zgoda lub oświadczenie zostały wyrażone na piśmie);
- nazwę gatunku drzewa lub krzewu;
- obwód pnia drzewa mierzony na wysokości 130 cm, a w przypadku gdy na tej wysokości drzewo:
- posiada kilka pni – obwód każdego z tych pni,
- nie posiada pnia – obwód pnia bezpośrednio poniżej korony drzewa;
- wielkość powierzchni, z której zostanie usunięty krzew;
- miejsce, przyczynę, termin zamierzonego usunięcia drzewa lub krzewu, oraz wskazanie czy usunięcie wynika z celu związanego z prowadzeniem działalności gospodarczej;
- rysunek, mapę albo wykonany przez projektanta posiadającego odpowiednie uprawnienia budowlane projekt zagospodarowania działki lub terenu w przypadku realizacji inwestycji, dla której jest on wymagany zgodnie z Prawem budowlanym – określające usytuowanie drzewa lub krzewu w odniesieniu do granic nieruchomości i obiektów budowlanych istniejących lub projektowanych na tej nieruchomości;
- projekt planu nasadzeń zastępczych, rozumianych jako posadzenie drzew lub krzewów, w liczbie nie mniejszej niż liczba usuwanych drzew lub o powierzchni nie mniejszej niż powierzchnia usuwanych krzewów, stanowiących kompensację przyrodniczą za usuwane drzewa i krzewy lub przesadzenia drzewa lub krzewu jeżeli są planowane, wykonany w formie rysunku, mapy lub projektu zagospodarowania działki lub terenu, oraz informację o liczbie, gatunku lub odmianie drzew lub krzewów oraz miejscu i planowanym terminie ich wykonania;
- decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach albo postanowienie w sprawie uzgodnienia warunków realizacji przedsięwzięcia w zakresie oddziaływania na obszar Natura 2000, w przypadku realizacji przedsięwzięcia, dla którego wymagane jest ich uzyskanie jest wymagane lub zostało przeprowadzona na wniosek realizującego przedsięwzięcie;
- zezwolenie w stosunku do gatunków chronionych, jeżeli zostało wydane.
Jeśli w Twoim wniosku nie będzie któregoś elementu to zostaniesz wezwany do jego uzupełnienia.
Tryb wydawania zezwolenia
Zezwolenie na usunięcie drzewa lub krzewu z terenu nieruchomości wydaje wójt, burmistrz albo prezydent miasta, a w przypadku gdy zezwolenie dotyczy usunięcia drzewa lub krzewu z terenu nieruchomości lub jej części wpisanej do rejestru zabytków – wojewódzki konserwator zabytków. Jednak organy te nie zawsze podejmują decyzję samodzielnie:
- zezwolenie na usunięcie drzewa w pasie drogowym drogi publicznej, z wyłączeniem obcych gatunków topoli, wydaje się po uzgodnieniu z regionalnym dyrektorem ochrony środowiska,
- zezwolenie na usunięcie drzewa lub krzewu na obszarach objętych ochroną krajobrazową w granicach parku narodowego albo rezerwatu przyrody wydaje się po uzgodnieniu odpowiednio z dyrektorem parku narodowego albo regionalnym dyrektorem ochrony środowiska.
Przed wydaniem zezwolenia zostaną przeprowadzone oględziny.
Zapamiętaj!
Wyrażenie zgody na wycięcie drzew lub krzewów, jak i warunki, na jakich usunięcie to jest możliwe, pozostawiono uznaniu administracyjnemu. Oznacza to, że organ może uwzględnić wniosek o usunięcie drzew lub odmówić wyrażenia zgody, jak również uzależnić wydanie zezwolenia od przesadzenia drzew w inne miejsce lub zastąpienia drzew wycinanych innymi drzewami w liczbie nie mniejszej niż liczba usuwanych drzew.
Wydanie zezwolenia na wycięcie drzew następuje w sytuacji, gdy organ uzna, że cel ustawy, jakim jest ochrona istniejących zadrzewień nie sprzeciwia się takiemu zezwoleniu, dokona rozważenia interesu społecznego oraz interesu posiadacza nieruchomości składającego wniosek, uznając prymat interesu tego ostatniego. W każdej sprawie organ indywidualnie powinien rozważać kolizję interesu społecznego i interesu posiadacza nieruchomości. Przy wydawaniu decyzji w sprawie zezwoleń na usuwanie drzew lub krzewów najważniejsze wydaje się zatem wyważenie interesów wnioskodawcy występującego z wnioskiem o wydanie zezwolenia oraz interesu publicznego przemawiającego za zachowaniem jak największej liczby obiektów przyrodniczych na terenie miast i wsi.
Przykład: Spółka X wniosła o zezwolenia na usunięcie, z terenu nieruchomości której jest użytkownikiem wieczystym, drzewa gatunku topola biała o obwodzie pnia 363 cm. Jako przyczynę uzasadniającą usunięcie przedmiotowego drzewa wskazano fakt, że drzewo to jest zlokalizowane w odległości 1,43 m od ściany parterowego budynku magazynowo-biurowego (odległość budynku od podstawy pnia – około 1 m), a bliskie sąsiedztwo drzewa doprowadziło do zarysowań i spękań budynku. W konsekwencji, w ocenie spółki usunięcie drzewa jest uzasadnione względami bezpieczeństwa ludzi – pracowników oraz mienia. Spółka przedłożyła ekspertyzę techniczną w sprawie niszczenia obiektu budowlanego przez korzenie topoli białej, sporządzoną przez posiadającego uprawnienia projektanta w specjalności konstrukcyjno-budowlanej. W takiej sytuacji wydano zezwolenie na usuniecie drzewa.
Co znajdziemy w zezwoleniu?
Zezwolenie na usunięcie drzewa lub krzewu określa:
- imię, nazwisko i adres albo nazwę i siedzibę wnioskodawcy;
- miejsce usunięcia drzewa lub krzewu;
- nazwę gatunku drzewa lub krzewu;
- obwód pnia drzewa mierzony na wysokości 130 cm, a w przypadku gdy na tej wysokości drzewo:
- posiada kilka pni - obwód każdego z tych pni,
- nie posiada pnia - obwód pnia bezpośrednio poniżej korony drzewa;
- wielkość powierzchni, z której zostanie usunięty krzew;
- wysokość opłaty za usunięcie drzewa lub krzewu;
- termin usunięcia drzewa lub krzewu.
Uwaga! Wydanie zezwolenia na usunięcie drzewa lub krzewu może (ale nie musi) być uzależnione od określonych przez organ nasadzeń zastępczych lub przesadzenia tego drzewa lub krzewu.
W przypadku uzależnienia wydania zezwolenia na usunięcie drzewa lub krzewu od wykonania nasadzeń zastępczych, zezwolenie to określa dodatkowo:
- miejsce nasadzeń;
- liczbę drzew lub wielkość powierzchni krzewów;
- minimalny obwód pni drzew na wysokości 100 cm lub minimalny wiek krzewów;
- gatunek lub odmianę drzew lub krzewów;
- termin wykonania nasadzeń;
- termin złożenia informacji o wykonaniu nasadzeń.
W przypadku uzależnienia wydania zezwolenia na usunięcie drzewa lub krzewu od przesadzenia tego drzewa lub krzewu, zezwolenie to określa dodatkowo:
- miejsce, na które zostanie przesadzone drzewo lub krzew;
- termin przesadzenia drzewa lub krzewu;
- termin złożenia informacji o przesadzeniu drzewa lub krzewu.
W przypadku uzależnienia wydania zezwolenia na usunięcie drzewa lub krzewu od wykonania nasadzeń zastępczych bądź od przesadzenia tego drzewa lub krzewu, zezwolenie to może określać dodatkowo warunki techniczne sadzenia lub przesadzenia drzewa lub krzewu.
Kiedy trzeba dokonać zgłoszenia
Usunięcie drzew lub krzewów, które rosną na nieruchomościach stanowiących własność osób fizycznych i są usuwane na cele niezwiązane z prowadzeniem działalności gospodarczej wymaga zgłoszenia, jeśli obwód pnia drzewa mierzonego na wysokości 5 cm przekracza:
- 80 cm – w przypadku topoli, wierzb, klonu jesionolistnego oraz klonu srebrzystego;
- 65 cm – w przypadku kasztanowca zwyczajnego, robinii akacjowej oraz platanu klonolistnego;
- 50 cm – w przypadku pozostałych gatunków drzew.
Zgłoszenie musi zawierać imię i nazwisko wnioskodawcy, oznaczenie nieruchomości, z której drzewo ma być usunięte, oraz rysunek albo mapkę określającą usytuowanie drzewa na nieruchomości. Organ obowiązkowo dokona oględzin w terminie 21 dni od dnia doręczenia zgłoszenia w celu ustalenia, odpowiednio nazwy gatunku drzewa oraz obwodu pnia ustalonego na wysokości 5 cm, a w przypadku gdy na tej wysokości drzewo:
- posiada kilka pni – obwodu każdego z tych pni,
- nie posiada pnia – obwodu pnia poniżej korony drzewa.
Zapamiętaj jakiego dnia dokonano oględzin, ponieważ w terminie 14 dni od tego dnia organ może, w drodze decyzji administracyjnej, wnieść sprzeciw. Usunięcie drzewa może nastąpić, jeżeli organ nie wniósł sprzeciwu w tym terminie.
Zapamiętaj!
Za dzień wniesienia sprzeciwu uznaje się dzień nadania decyzji administracyjnej w placówce Poczty Polskiej albo dzień wprowadzenia do systemu teleinformatycznego.
Przykład: X dokonał zgłoszenia zamiaru wycinki wierzby o obwodzie pnia 83 cm. Oględziny zostały przeprowadzone 12 sierpnia 2019 r., więc 26 sierpnia X usunął drzewo. X był bardzo zdziwiony, gdy 29 sierpnia listonosz doręczył mu sprzeciw. Decyzja ta została nadana 26 sierpnia, a zatem sprzeciw został wniesiony w terminie. X powinien poczekać z wycinką lub dowiedzieć się w urzędzie, czy nie wniesiono sprzeciwu.
Opłata za usunięcie drzew lub krzewów
Za usunięcie drzewa lub krzewu ponosi się opłaty, które naliczane są w zezwoleniu i pobierane przez organ właściwy do wydania tego zezwolenia.
W przypadku naliczenia opłaty za usunięcie drzewa lub krzewu oraz uzależnienia wydania zezwolenia na usunięcie drzewa lub krzewu od przesadzenia tego drzewa lub krzewu albo wykonania nasadzeń zastępczych, termin uiszczenia opłaty za jego usunięcie zostaje odroczony na okres 3 lat od dnia upływu terminu wskazanego w zezwoleniu na jego przesadzenie lub wykonanie nasadzeń zastępczych. Jeżeli przesadzone albo posadzone drzewa lub krzewy zachowały żywotność dłużej lub nie zachowały żywotności z przyczyn niezależnych od posiadacza nieruchomości, należność z tytułu ustalonej opłaty za usunięcie drzew lub krzewów podlega umorzeniu. Natomiast jeśli przesadzone albo posadzone drzewa lub krzewy, albo część z nich, nie zachowały żywotności po upływie okresu odroczenia z przyczyn zależnych od posiadacza nieruchomości, naliczona opłata jest przeliczana w sposób proporcjonalny do liczby drzew lub powierzchni krzewów, które nie zachowały żywotności.
Zapamiętaj:
- opłatę za usunięcie drzewa ustala się mnożąc liczbę cm obwodu pnia drzewa mierzonego na wysokości 130 cm i stawkę opłaty.
- opłatę za usunięcie krzewu ustala się mnożąc liczbę metrów kwadratowych powierzchni gruntu pokrytej usuwanymi krzewami i stawkę opłaty (przy czym za wielkość powierzchni pokrytej krzewami przyjmuje się wielkość powierzchni rzutu poziomego krzewu).
Stawka opłaty ustalana jest przez ministra właściwego do spraw środowiska w drodze rozporządzenia. Znajdują się w nim tabelki określające stawki w zł za 1 cm obwodu pnia drzewa mierzonego na wysokości 130 cm dla poszczególnych rodzajów i gatunków drzew i stawki w zł za 1 m2 powierzchni krzewu albo krzewów rosnących.
Przykładowe stawki dla drzew, który obwód dnia na wysokości 130 cm nie przekracza 100 cm:
- kasztanowiec zwyczajny – 12 zł,
- dąb czerwony – 25 zł,
- czereśnia – 25 zł,
- buk pospolity – 55 zł,
- cis – 170 zł.
Nie nalicza się opłat za usunięcie m.in.:
- drzew lub krzewów, na których usunięcie nie jest wymagane zezwolenie;
- drzew lub krzewów, które zagrażają bezpieczeństwu ludzi lub mienia w istniejących obiektach budowlanych lub funkcjonowaniu urządzeń,
- drzew, których obwód pnia mierzony na wysokości 130 cm nie przekracza:
- 120 cm – w przypadku topoli, wierzb, kasztanowca zwyczajnego, klonu jesionolistnego, klonu srebrzystego, robinii akacjowej oraz platanu klonolistnego,
- 80 cm – w przypadku pozostałych gatunków drzew
oraz krzewu lub krzewów rosnących w skupiskach, pokrywających grunt o powierzchni do 50 m2, w celu przywrócenia gruntów nieużytkowanych do użytkowania innego niż rolnicze, zgodnego z przeznaczeniem terenu, określonym w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego lub decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu;
- drzew lub krzewów w związku z zabiegami pielęgnacyjnymi drzew lub krzewów na terenach zieleni;
- drzew lub krzewów, które obumarły lub nie rokują szansy na przeżycie, z przyczyn niezależnych od posiadacza nieruchomości.
Obowiązek uiszczenia opłat przedawnia się z upływem 5 lat, licząc od końca roku, w którym upłynął termin uiszczenia opłaty.
Zapamiętaj:
- zasadą jest, że na usunięcie drzewa lub krzewu trzeba uzyskać zezwolenie, ale są od niej wyjątki,
- jeśli jesteś zwolniony z obowiązku uzyskania zezwolenia sprawdź, czy nie musisz dokonać zgłoszenia,
- przed wydaniem zezwolenia zostaną przeprowadzone oględziny,
- wyrażenie zgody na wycięcie drzew, jak i warunki, na jakich usunięcie drzew jest możliwe, pozostawiono uznaniu administracyjnemu,
- wydanie zezwolenia na usunięcie drzewa lub krzewu może (ale nie musi) być uzależnione od określonych przez organ nasadzeń zastępczych lub przesadzenia tego drzewa lub krzewu,
- stawka opłaty za usunięcie drzewa lub krzewu ustalana jest przez ministra właściwego do spraw środowiska w drodze rozporządzenia.
- ustawa z 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz.U. z 2018 r. poz. 1614, ze zm.),
- rozporządzenie Ministra Środowiska z 3 lipca 2017 r. w sprawie wysokości stawek opłat za usunięcie drzew i krzewów (Dz.U. poz. 1330).
Zobacz także:
