Od połowy maja 2018 roku przy ministrze inwestycji i rozwoju działa specjalny zespół doradczy do przygotowania założeń reformy procesu inwestycyjno-budowlanego oraz systemu planowania i zagospodarowania przestrzennego. Jego zadaniem jest wsparcie ministra inwestycji i rozwoju w zakresie opracowania reformy procesu inwestycyjno-budowlanego, w sposób szczególny obejmującej zmianę ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz zmianę ustawy Prawo budowlane. Nowelizacja ma zastąpić planowany wcześniej Kodeks urbanistyczno-budowlany. Rząd podkreśla jednak, że mimo porzucenia koncepcji kodeksu obecne prace nad nowelizacją to kontynuacja dotychczasowych działań mających na celu zapewnienie zrównoważonego rozwoju kraju przy zachowaniu ładu przestrzennego i uwzględnieniu interesu publicznego.
Szykują się duże zmiany w formalnościach budowlanych
Zapowiadają się spore zmiany w formalnościach budowlanych. Chodzi o nowelizację ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, której założenia przygotował specjalny rządowy zespół doradczy. Podstawowe zmiany dotyczyć będą tworzenia miejscowych planów oraz wydawania tzw. wuzetek. Nowelizacja przewiduje też wprowadzenie normatywu planistycznego – mechanizmu zapobiegającego samowoli budowlanej. Dowiedz się, co ma się zmienić i jak wpłynie to na sytuację spółdzielni i wspólnot mieszkaniowych planujących nowe inwestycje budowlane .
Zamiast Kodeksu urbanistyczno-budowlanego
Efektem prac będzie opracowanie zmian legislacyjnych, które spowodują uproszczenie, skrócenie oraz zmniejszenie represyjności procesu inwestycyjno-budowlanego oraz poprawią funkcjonowanie systemu planowania i zagospodarowania przestrzennego poprzez wprowadzenie nowych mechanizmów prorozwojowych. Rozwiązania tew istotny sposób ułatwią spółdzielniom i wspólnotom mieszkaniowym planowanie nowych inwestycji budowlanych, jednocześnie chroniąc konstytucyjne prawa ich członków.
Jedną z propozycji zespołu jest rozwiązanie problemów związanych z ładem przestrzennym. Stosowanie obowiązujących przepisów skutkuje powstawaniem chaotycznej zabudowy i nieprzewidywalności przestrzeni, utrudniającej lokalizacje inwestycji.
Dwa plany i normatyw urbanistyczny
Analizowane propozycje to m.in. ustalenie przeznaczenia terenu oraz zasad zagospodarowania przestrzeni w aktach prawa miejscowego. Zamiast studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy miałyby uchwalać:
-
plan przeznaczenia - sporządzany obowiązkowo dla całego obszaru gminy,
-
plan zabudowy - sporządzany dla terenu określonego w planie przeznaczenia, jako podstawa wydawania zgody budowlanej,
-
normatyw urbanistyczny - warunki wiążące dla terenów przewidzianych pod zabudowę, ale nieobjętych planem zabudowy.
Normatyw ma zawierać wskaźniki, ile, w zależności od liczby mieszkańców, powinno być miejsc w przedszkolach, szkołach, przychodniach lekarskich. Rozstrzygnie też m.in. o komunikacji publicznej. Jeżeli gmina nie zdecyduje się uchwalić lokalnego normatywu, to będzie obowiązywał normatyw państwowy.
Wuzetki zostaną, ale z ograniczeniami
Resort nie zamierza zlikwidować całkowicie wuzetek, jedynie wprowadzić pewne ograniczenia. Zmieni się nazwa - z „warunków zabudowy” na „decyzje lokalizacyjne”. Inne też będą zasady ich wydawania.
Na podstawie decyzji lokalizacyjnej spółdzielnie i wspólnoty będą mogły kontynuować lub uzupełniać zabudowę, ale tylko gdy będzie pozwalał na to normatyw.
Spółdzielnia jest właścicielem osiedla na ulicy X zamieszkałego w większości przez rodziny z małymi dziećmi. Spółdzielnia nabyła sąsiednią działkę i zamierza rozbudować swoje osiedle. Na ulicy X planowane są działki do zabudowy, ale z normatywu wynika, że przedszkola oraz szkoły w okolicy nie są w stanie przyjąć kolejnych dzieci. W okolicy jest też wiele innych usług społecznych. W takim wypadku spółdzielnia nie otrzyma decyzji lokalizacyjnej.
Gminy będą miały trzy lata od wejścia w życie zmian ustawy planistycznej do uchwalenia planów przeznaczenia. Stare plany zachowają swoją ważność. Wuzetki będą obowiązywać tylko do czasu uchwalenia planu przeznaczenia.
Ostrzeżenie za samowolkę
W założeniach zaproponowano tzw. żółtą kartkę - mechanizm ostrzegawczy dla tych, którzy rozpoczną budowę przed otrzymaniem pozwolenia. Powiatowy inspektor nadzoru budowlanego będzie wzywał do usunięcia samowoli. Oznacza to, że jeśli spółdzielnia lub wspólnota, która rozpoczęła w ten sposób budowę nie podporządkuje się wezwaniu, rozpocznie się postępowanie administracyjne.
Kiedy zmiany wejdą w życie?
Ministerstwo twierdzi, na tym etapie prac jest za wcześnie, aby powiedzieć, od kiedy są możliwe takie zmiany. Zależy to przede wszystkim od przejęcia efektów prac podzespołu ds. planowania przez zespół doradczy, a potem przez ministerstwo. Formalnie projekt mógłby zostać zgłoszony przez rząd parlamentowi po przyjęciu przez Radę Ministrów.
Maciej Lipka
