Godna opieka - to jedyne co możemy zrobić dla osób starszych czy śmiertelnie chorych. Ludzkie życie do końca powinno być godne, i o odpowiednie standardy opieki zapewniające empatię, troskę i szacunek powinny dbać hospicja. Tych jednak brakuje. Jest to bardzo widoczne na wsiach - w związku ze zmianami struktury społeczeństwa, w związku z tym, że domy wielopokoleniowe są już rzadkością - starsze osoby na obszarach wiejskich są często pozostawione same sobie. Rzecznik Praw Obywatelskich, po konferencji zorganizowanej wspólnie z Fundacją Hospicjum Proroka Eliasza przesłał do Ministerstwa Zdrowia, Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej oraz do Narodowego Funduszu Zdrowia, postulaty dotyczące opieki paliatywnej na obszarach wiejskich. A przecież aż 40% polskich obywateli zamieszkuje właśnie obszary wiejskie, które stanowią aż 90% terytorium naszego kraju.
Luksus godnego umierania - problem z dostępem do hospicjum
Opieka hospicyjna i paliatywna nie jest wystarczająca. Problemy z jej dostępnością dotykają przede wszystkim ludzi na obszarach wiejskich. Rzecznik Praw Obywatelskich apeluje o zmiany systemowe - niezbędne, szczególnie biorąc pod uwagę starzejące się społeczeństwo.
Godne starzenie się
Dostęp do opieki paliatywnej jest utrudniony. RPO wielokrotnie już w tej sprawie interweniował, jednak niewiele się zmieniło. Istnieją liczne problemy systemowe, procedury temu towarzyszące nie są dostosowane do oczekiwań i potrzeb starzejącego się społeczeństwa.
Problemem są również choroby demencyjne. Grupa osób cierpiących na tego rodzaju schorzenia jest wyraźnie niedoszacowana. A osoby bliskie często nie są przygotowane na opiekę nad osobami zmagającymi się z takim problemem. Potrzebne jest zarówno wsparcie informacyjne, edukacyjne jak i medyczne.
Zobacz także: Urlop opiekuńczy – nowe uprawnienie pracowników w związku opieką nad członkami rodziny
Gorsze warunki mieszkańców obszarów wiejskich
Problem jest widoczny na wsi przede wszystkim ze względu na słabo rozwiniętą infrastrukturę - brak transportu publicznego, usług społecznych, gorszy dostęp do usług opieki zdrowotnej. To wszystko składa się na obniżenie jakości życia osób starszych na wsiach.
Zobacz także: Aktywizacja seniorów w 2022 r.
Osoby starsze zamieszkujące obszary wiejskie są w gorszym położeniu. Wcześniej wspominaliśmy już o dostępie do usług związanych ze świadczeniami zdrowotnymi i swobodnym transporcie. Dodatkowo trzeba także zauważyć, że w porównaniu z mieszkańcami miast znajdują się oni w zupełnie innym położeniu ekonomicznym. Nie mają również bieżącego dostępu do informacji - badania pokazują, że ponad 71% osób w wieku powyżej 60 lat, które zamieszkują obszary wiejskie, nie ma dostępu do internetu. Potrzebne są takie rozwiązania, które zagwarantują osobom wykluczonym cyfrowo zabezpieczenie przed wykluczeniem społecznym.
Zobacz także: Strategia rozwoju usług społecznych
Pielęgniarska Opieka Długoterminowa Domowa
Sytuację potrzebujących osób miała rozwiązać tzw. PODD czyli pielęgniarska opieka długoterminowa domowa. Jednak jej funkcjonowanie nie jest skuteczne. Brakuje informacji dotyczącej kwalifikowania pacjentów do takiej opieki, lekarze podstawowej opieki zdrowotnej często nie mają świadomości, że określona osoba może z niej skorzystać i w ogóle gdzie takiej pomocy szukać.
Zobacz także:
Hospicja w nowej odsłonie
Nowy model funkcjonowania hospicjum przygotowała Fundacja Hospicjum Proroka Eliasza. Nie tylko gwarantuje on - z założenia - skuteczniejszą opiekę dla osób potrzebujących tego rodzaju pomocy, lecz także zapewnia wsparcie wytchnieniowe dla opiekunów, którzy zajmują się potrzebującym w domu. Model uwzględnia także możliwie najdłuższe pozostawanie w społeczności i w domowych warunkach. Odpowiada on także na brak miejsc gwarantujących profesjonalną opiekę i brak środków na taką opiekę, co z kolei związane jest z niedoborem personelu. Aktualne przepisy co prawda wprost określają opiekę paliatywną jako świadczenie gwarantowane, jednak biorąc je pod uwagę okazuje się, że w hospicjum można znaleźć się jedynie w ściśle określonych przypadkach.
Ważne: Jakkolwiek brzmi to tragicznie - z dobrodziejstwa umierania w hospicjach mogą skorzystać jedynie ludzie cierpiący na jedną z kilku wymienionych w przepisach chorób.
Nie tak powinno wyglądać świadczenie gwarantowane. Nie powinno być ono uzależnione od choroby, każda potrzebująca osoba powinna mieć możliwość skorzystania z usług hospicjum, które powinno zagwarantować godne umieranie.
Zobacz także:
Informacja opublikowana w Biuletynie Informacji Publicznej Rzecznika Praw Obywatelskich - portal bip.bp.gov.pl
