Dyrektor szkoły powinien przeciwdziałać przemocy wobec dzieci

Wyniki kontroli NIK wykazały, że zadania z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie nie są realizowane w należytym stopniu. Sytuacja pogorszyła się od momentu wejścia w życie zmian w ustawie – według ustaleń NIK od 2010 roku znacząco spadła liczba ujawnianych przypadków przemocy w rodzinie.

Dyrektor szkoły i nauczyciele odpowiadają za bezpieczeństwo uczniów przebywających na terenie szkoły lub w czasie pozostawania pod opieką pracowników szkoły. Ustawa o systemie oświaty nakazuje im również kierowanie się dobrem dziecka we wszystkich podejmowanych działaniach (art. 4 Ustawa o systemie oświaty). Do takich należy także reagowanie na podejrzenie, że dziecku dzieje się krzywda.

Konsekwencje za zaniechania – dla nauczycieli i dyrektora szkoły

W sytuacji stwierdzenia, że dziecku może dziać się krzywda poza szkołą, dyrektor szkoły i nauczyciele powinni niezwłocznie reagować. Zgodnie z przepisami ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, każdy kto w związku z wykonywaniem obowiązków zawodowych lub służbowych może mieć podejrzenie o popełnieniu przestępstwa związanego z użyciem przemocy w rodzinie, ma obowiązek natychmiast powiadomić Policję lub prokuraturę. Taki sam obowiązek jest przewidziany dla wszystkich świadków przemocy domowej, również dla nauczycieli, którzy w danym momencie nie pełnią obowiązków zawodowych (art. 12 ust. 1 i ust. 2 ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie).

Zdaniem NIK, mimo iż prawo nakazuje natychmiastowe reagowanie na wszelkie sygnały, że dziecku może dziać się krzywda, pomoc dociera do ofiar zdecydowanie za późno. Ponadto zauważono, że w gminach nie realizuje się zadań związanych z udzielaniem bezpłatnego wsparcia ofiarom przemocy. Poprawa sytuacji wymaga zmian legislacyjnych, jednak wydaje się, że w przypadku uczniów objętych obowiązkiem szkolnym najważniejszą rolę prewencyjną przewiduje się dla nauczycieli i dyrektora szkoły, którzy zwykle jako pierwsi dostrzegają, że uczeń doświadcza przemocy domowej.

Marta Wysocka, specjalistka w zakresie prawa oświatowego

• Długotrwała nieobecność wychowawcy uzasadnia jego odwołanie
• Ustawa o systemie oświaty zmienia zasady dowozu uczniów
• Zwolnienie z wf – dyrektor szkoły nie potrzebuje wniosku rodziców