Karta Nauczyciela wprowadza zasadę zatrudnienia nauczycieli, w tym nauczycieli kontraktowych i mianowanych, na podstawie umów o pracę zawieranych na czas nieokreślony. Jedynym odstępstwem jest sytuacja, w której dyrektor szkoły stwierdzi zaistnienie potrzeby wynikającej z organizacji nauczania lub zastępstwa nieobecnego nauczyciela (art. 10 ust. 7 Karta Nauczyciela).
Dla nauczycieli kontraktowych umowa o pracę na czas nieokreślony
Zawarcie z nauczycielem kontraktowym umowy na czas określony jest dopuszczalne, kiedy zaistnieje potrzeba wynikająca z organizacji nauczania lub zastępstwa nieobecnego nauczyciela. Jeżeli ta przesłanka, wskazania w ustawie Karta Nauczyciela, nie zachodzi – dyrektor szkoły zawiera z nauczycielem umowę na czas nieokreślony.
Dyrektor szkoły nie ma swobody wyborze umów dla nauczycieli
Kwestia tego, jaki rodzaj umowy o pracę zostanie zawarty z nauczycielem nie stanowi swobodnej decyzji dyrektora szkoły, ponieważ reguluje ją Karta Nauczyciela. Karta Nauczyciela przewiduje zatrudnienie na czas określony tylko dla nauczycieli rozpoczynających pracę w szkole (nauczyciel stażysta) lub dla nauczycieli zatrudnianych w celu zastąpienia nieobecnego nauczyciela (art. 10 ust. 2 i ust. 7 Karta Nauczyciela). W pozostałych przypadkach zatrudniając nauczyciela kontraktowego dyrektor szkoły ma obowiązek zawarcia umowy na czas określony. Dotyczy to także umów dla nauczycieli zatrudnianych na część etatu – Karta Nauczyciela nie wskazuje, by niepełny wymiar czasu pracy był przesłanką do zatrudnienia na czas określony.
Ustalenie stosunku pracy dla nauczycieli kontraktowych
Nauczyciel kontraktowy, z którym mimo braku przesłanek wymienionych w ustawie Karta Nauczyciela, zawarto umowę o pracę na czas określony może żądać ustalenia istnienia stosunku pracy (art. 189 kodeks postępowania cywilnego).
Jeżeli nauczyciel zażąda ustalenia istnienia stosunku pracy po upływie okresu na jaki zawarł z nauczycielem kontraktowym umowę na czas określony, to dyrektor szkoły musi liczyć się z orzeczeniem sądu stwierdzającym, że nie mogło dojść do rozwiązania umowy na skutek upływu czasu, na który była zawarta, gdyż zawarcie umowy okresowej było naruszeniem regulacji Karta Nauczyciela (wyrok SN sygn. I PZP 3/13).
Dyrektor szkoły może nawiązać z nauczycielem kontraktowym umowę na czas określony tylko, kiedy spełnione będą przesłanki określone w art. 10 ust. 7 ustawy Karta Nauczyciela, w pozostałych sytuacjach działanie takie uznaje się za niedopuszczalne.
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 października 2013 r. (I PZP 3/13)
- art. 10 ust. 2, ust. 7 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (tekst jedn. Dz.U. 2014 r. poz. 191)
- art. 189 ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (tekst jedn. Dz.U. 2014 r. poz. 101)
