Nauczyciel, zatrudniony na czas określony, mimo braku przesłanek z art. 10 ust. 7 Karty Nauczyciela, może, także po rozwiązaniu stosunku pracy i otrzymaniu świadectwa pracy dochodzić ustalenia, że łączył go ze szkołą stosunek pracy zawarty na czas nieokreślony. Takie stanowisko wyraził Sąd Najwyższy w uchwale z 4 października 2013 r. (I PZP 3/13).
Pracodawca (Zespół Szkół) zawarł z nauczycielem siedem umów o pracę na czas określony, począwszy od 5 września 2003 r. do 31 sierpnia 2010 r. Jako podstawę prawną zawierania tych umów pracodawca wskazywał art. 10 ust. 7 Karty Nauczyciela. Nauczyciel wystąpił do sądu pracy z powództwem o ustalenie, że od 5 września 2003 r. łączyła go z Zespołem Szkół umowa o pracę na czas nieokreślony, oraz o przywrócenie go do pracy na poprzednich warunkach, ponieważ ostatnia z umów na czas określony została już zakończona. Zdaniem nauczyciela, już w 2003 r. istniała możliwość zatrudnienia go na czas nieokreślony.
Sąd I instancji częściowo uwzględnił żądania nauczyciela
Sąd Rejonowy ustalił, że nauczyciela łączył z Zespołem Szkół stosunek pracy zawarty na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony począwszy od 1 września 2007 r. Sąd umorzył natomiast postępowanie o ustalenie istnienia między stronami stosunku pracy na czas nieokreślony w okresie od 5 września 2003 r. do 31 sierpnia 2007 r.
Sąd ustalił, że z nauczycielem zawierano kilkakrotnie umowy na czas określony na tym samym stanowisku – nauczyciela wychowania fizycznego. W momencie podpisywania pierwszej umowy powód miał status nauczyciela kontraktowego, zaś 17 sierpnia 2009 r. uzyskał stopień awansu nauczyciela mianowanego.
Dnia 1 września 2007 r. Zespół Szkół zawarł z nauczycielem kolejną umowę pracę na czas określony na okres od 1 września 2007 r. do 31 sierpnia 2008 r. w wymiarze 18/18 zajęć dydaktycznych w tygodniu.
Od 1 września 2008 r. została zawarta przez strony umowa na czas określony do 31 sierpnia 2009 r., w wymiarze 14,4/18 zajęć dydaktycznych w tygodniu, zaś od 1 września 2009 r. do 31 sierpnia 2010 r. w wymiarze 12,6/18 zajęć dydaktycznych w tygodniu.
Ostania umowa była przez strony dwukrotnie aneksowana. Oba aneksy dotyczyły zwiększenia wymiaru zatrudnienia.
Sąd Rejonowy uznał za zasadne żądanie ustalenia, że od dnia 1 września 2007 r. strony łączyła umowa o pracę na czas nieokreślony. Jednocześnie Sąd stwierdził, że niemożliwe było uwzględnienie roszczenia nauczyciela w całości, a więc że nadal łączy go z Zespołem Szkół stosunek pracy, ponieważ został on rozwiązany 31 sierpnia 2010 r. - z upływem czasu, na który była zawarta ostatnia z umów. W następstwie tego Zespół Szkół wydał nauczycielowi świadectwo pracy a nauczyciel zaprzestał świadczenia pracy na rzecz pracodawcy.
Nauczyciel odwołał się od częściowo niekorzystnego dla niego wyroku i w apelacji wniósł o ustalenie, iż z Zespołem Szkół łączy go stosunek pracy od dnia 1 września 2007 r. do nadal, na podstawie umowy na czas nieokreślony. Według niego, skoro od 1 września 2007 r. Zespół Szkół powinien był zatrudnić go na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony, to jego stosunek pracy nie wygasł, ponieważ umowa taka może zostać rozwiązana wyłącznie w wyniku oświadczenia woli jednej czy też obu stron w przypadku porozumienia, a w niniejszym przypadku, żadne oświadczenie woli nie zostało złożone.
Sąd II instancji powziął wątpliwość, czy po rozwiązaniu stosunku pracy zawartego z nauczycielem na czas określony, wydaniu nauczycielowi świadectwa pracy i odmowie dopuszczenia nauczyciela do pracy wskutek uznania przez pracodawcę, że umowa o pracę została rozwiązania z upływem okresu wskazanego w umowie, może on żądać ustalenia, że stosunek pracy trwa nadal. Brak jednolitego stanowiska w orzecznictwie skłonił Sąd Okręgowy do przedstawienia tego zagadnienia do rozstrzygnięcia Sądowi Najwyższemu.
Dochodzenie roszczenia ustalenia istnienia stosunku pracy na czas nieokreślony także po rozwiązaniu umowy terminowej
Sąd Najwyższy w uchwale z 4 października 2013 r. (I PZP 3/13) stwierdził, że w wypadku zawarcia z nauczycielem kontraktowym umowy o pracę na czas określony przy braku ustawowych przesłanek z art. 10 ust. 7 Karty Nauczyciela, po wręczeniu nauczycielowi świadectwa pracy oraz odmowie dopuszczenia go do pracy wskutek błędnego uznania przez pracodawcę, że umowa o pracę rozwiązała się z upływem czasu, na jaki była zawarta, nauczyciel może żądać ustalenia istnienia stosunku pracy.
Zatem nauczyciel, którego stosunek pracy został zawarty na czas określony, mimo braku istnienia przesłanek z art. 10 ust. 7 Karty Nauczyciela, może żądać ustalenia, że łączy go z pracodawcą stosunek pracy zawarty na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony, mimo, że umowa na czas określony została rozwiązana z upływem okresu czasu, na jaki została zawarta. Dochodzeniu tego roszczenia nie stoi także na przeszkodzie fakt, że pracodawca wydał nauczycielowi świadectwo pracy.
Źródło: uchwała SN z 4 października 2013 r. (I PZP 3/13).
Podstawa prawna: art. 10 ust. 7 ustawy z 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (tekst jedn.: Dz.U. z 2006 r. nr 97, poz. 674).
Agnieszka Rumik, radca prawny
Zobacz także: