Nowy warunek do spełnienia dla wymiany udziałów bez CIT

Przygotowywane zmiany prowadzą m.in. do obniżenia stawki podatku CIT do 15% dla tzw. małych podatników oraz podatników rozpoczynających działalność gospodarczą. Zgodnie z zamieszczoną w ustawie o CIT definicją małego podatnika jest nim podatnik, u którego wartość przychodu ze sprzedaży brutto (z VAT) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym kwoty 1.200.000 EUR przeliczonych na PLN według średniego kursu NBP z pierwszego dnia roboczego października poprzedniego roku podatkowego, w zaokrągleniu do 1.000 zł.

Obniżona stawka CIT będzie mogła być stosowana także przez podatników rozpoczynających działalność gospodarczą, a powstałych w wyniku wskazanych w przepisach operacji restrukturyzacyjnych (m.in. połączenia, przekształcenia, podziału), jednak dopiero począwszy od trzeciego roku podatkowego, o ile wówczas spełnią warunki przewidziane w definicji małego podatnika.

Zaproponowano wprowadzenie do ustawy o CIT (i uzupełnienie w ustawie o PIT) katalogu otwartego przykładowych zdarzeń prawnych, w których dochód uzyskiwany przez polskich nierezydentów podatkowych uznawany byłby za uzyskany na terytorium RP. Wśród nich wymieniony jest m.in. dochód uzyskiwany przez nierezydentów ze zbycia udziałów/akcji w spółce kapitałowej czy udziału w spółce osobowej, której majątek składa się w większości z nieruchomości.

Dotychczas warunek „uzasadnionych przyczyn ekonomicznych” dla zastosowania zwolnienia z opodatkowania dochodu miał zastosowanie wyłącznie do transakcji łączenia lub podziału. Po zmianach konieczność wystąpienia uzasadnionych przyczyn ekonomicznych dla zastosowania zwolnienia będzie dotyczyć także transakcji wymiany udziałów.

Brak uzasadnionych przyczyn ekonomicznych dla przeprowadzenia takiej transakcji będzie wprowadzał domniemanie, że transakcja przeprowadzana jest w celu uniknięcia bądź uchylenia się od opodatkowania. Podatnik może podważyć domniemanie wskazując inny cel przeprowadzenia transakcji.

Proponowana zmiana ma powstrzymać stosowanie transakcji „wymiany udziałów” wyłącznie w celu optymalizacji podatkowej, bez większego uzasadnienia gospodarczego.

Zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami w przypadku wniesienia do spółki – podatnika CIT aportu w innej formie niż przedsiębiorstwo lub zorganizowana część przedsiębiorstwa przychód osiągany przez udziałowca był ustalany wyłącznie w oparciu o wartość nominalną otrzymanych w zamian udziałów. Na podstawie proponowanych przepisów przychód udziałowca w opisanej sytuacji będzie ustalany w oparciu o wartość wkładu ustaloną w umowie spółki lub podobnym akcie, przy czym wartość ta powinna odpowiadać wartości rynkowej. W ślad za tą zmianą przedstawiono propozycję uchylenia przepisu ograniczającego zaliczanie do kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od wartości wkładów nieprzekazanych na kapitał zakładowy.

Nowelizacja doprecyzowuje sposób przypisania kosztów uzyskania przychodów nabycia (objęcia) udziałów/akcji spółki dzielonej przez wydzielenie lub spółki przejmujące (też nowo zawiązanej) w przypadku gdy wartość nominalna udziałów/akcji spółki dzielonej będzie niższa niż przed podziałem. Analiza dotychczasowego brzmienia przepisów mogła prowadzić do wniosku, że zmniejszenie kosztów uzyskania przychodów nabycia/objęcia udziałów dotyczy wyłącznie sytuacji, w których następuje całkowite unicestwienie udziałów spółki dzielonej i nie obejmuje swoim zakresem obniżenia wartości nominalnej.

Zaproponowano zmianę przepisów, z których po uchwaleniu ma jednoznacznie wynikać, że spółka otrzymująca należności licencyjne i odsetki, aby skorzystać ze zwolnienia z opodatkowania w państwie źródła musi być równocześnie ich rzeczywistym właścicielem (tj. musi otrzymywać je dla własnej korzyści). Spółka ta nie może działać, jako pośrednik na rzecz innych podmiotów.

Dla zabezpieczenia płatnika przed możliwą odpowiedzialnością za niepobranie podatku rozszerzono treść oświadczenia składanego przez odbiorcę należności o sformułowanie, że jest równocześnie rzeczywistym właścicielem odsetek lub należności licencyjnych.