W przypadku nabycia rzeczy lub praw majątkowych w drodze spadku lub darowizny, powstaje obowiązek podatkowy. Z reguły podatnikiem jest nabywca (spadkobierca bądź osoba obdarowana), ale w szczególnych wypadkach za rozliczenie podatku odpowiada notariusz. Istnieją także szczególne przypadki, gdy nie będzie możliwości ustalenia wartości tego podatku.
Notariusz może być płatnikiem podatku od spadków lub darowizn w przypadku darowizny dokonanej w formie aktu notarialnego albo zawartej w takiej formie umowy nieodpłatnego zniesienia współwłasności lub ugody.
Obowiązki podatkowe notariusza
Notariusz przygotowując akt notarialny musi określić w jego treści podstawę do opodatkowania. Gdy kwota darowizny nie przekracza ustawowego limitu, notariusz musi zawrzeć w treści aktu podstawę prawną potwierdzającą to zwolnienie. W przypadku umowy darowizny, notariusz ma obowiązek określić jej przedmiot i wartość.
Zapłaty ustalonego podatku notariusz musi dokonać najpóźniej siódmego dnia, następującego po miesiącu, w którym pobrał podatek. Z zachowaniem tego terminu powinien także wykonać pozostałe czynności związane z umową spadku lub darowizny, w tym przesłanie odpowiednich odpisów aktów notarialnych stronom umowy.
Konsekwencje błędu notariusza
W przypadku błędu lub niedopełnienia obowiązków związanych z umową spadku lub darowizny, konsekwencje dla notariusza mogą być poważne i dotkliwe. Zarówno za niepobranie podatku lub za pobranie, ale niewpłacenie go na konto urzędu skarbowego, notariusz odpowiada całym swoim majątkiem. Notariuszowi grozi także kara w postaci utraty wynagrodzenia pobranego przy wykonywaniu umowy spadku lub darowizny w przypadku, gdy pobierze podatek wyższy lub nienależny z tytułu tejże umowy.
Kiedy nie trzeba składać zawiadomienia w ogóle
W pewnych konkretnych przypadkach, notariusz w ogóle odstąpi od obliczania i pobierania podatku z tytułu umowy spadku lub darowizny. Będzie to miało miejsce w przypadku nabycia praw majątkowych, których wartości nie uda się ustalić w chwili powstania obowiązku podatkowego. W takiej sytuacji podatki będzie musiał ustalić i odprowadzić tenże podatek w inny sposób.
Katarzyna Miazek, Dominik Mędrzycki, Tax Care
Zobacz także:
