Obciążenie nieruchomości hipoteką może mieć wpływ na jej cenę, jednak nie ma w pływu na ustalenie wartości rynkowej. Ponieważ to wartość rynkowa, a nie cena stanowi podstawę opodatkowania PCC obciążenie nieruchomości hipoteką nie ma wpływu na wysokość tego podatku - stwierdził NSA (sygn. akt II FSK 2109/10).
Wartość rynkową przedmiotu czynności cywilnoprawnych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w danej miejscowości w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez odliczenia długów i ciężarów.
Obciążenia nieruchomości hipoteką może mieć niewątpliwie wpływ na umówioną i zapłaconą cenę, która nie stanowi jednak podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych przy umowie sprzedaży rzeczy.
W przypadku sprzedaży rzeczy podstawą opodatkowania jest wartość rynkowa przedmiotu czynności cywilnoprawnych, za którą uważa się wartość przedmiotu określoną się podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku. Zapis ten nie odnosi się jednak do zindywidualizowanej podmiotowo i przedmiotowo umowy sprzedaży i wynikającej z niej ceny sprzedaży, ale stanowi o „cenach przeciętnych”.
Przywołane przeciętne ceny to ceny stosowane w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku. Okoliczność, że w przedmiotowej relacji do danej rzeczy ustanowiona została hipoteka lub prowadzone jest postępowanie egzekucyjne nie określa tej rzeczy jako rzeczy określonego rodzaju lub rzeczy określanego gatunku. Zarówno w języku potocznym, jak i wypowiedziach stanowionego prawa pojęcie rodzaju albo gatunku rzeczy nie jest konstytuowane incydentalnym i przejściowym obciążeniem rzeczy hipoteką lub objęciem postępowaniem egzekucyjnym. Ustanowienie hipoteki czy wszczęcie postępowania egzekucyjnego nie ma wpływu na użyteczność i przeznaczenie rzeczy.
W ocenie NSA, ustanowienie hipoteki lub prowadzenie postępowania egzekucyjnego nie ma wpływu na wartość rynkową przedmiotu czynności cywilnoprawnej.
Podstawa prawna:
- art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz.U. z 2010, nr 101, poz. 649 ze zm.)
Autor: Marta Grabowska-Peda
Opracowanie redakcyjne: Katarzyna Brzozowska
