Nie ma PCC od nabycia udziałów w celu umorzenia

Właściciel spółki z o.o. planuje nabyć własne udziały, w celu ich umorzenia. Czy taki zabieg trzeba będzie rozliczyć pod kątem podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC)?

O kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o opodatkowaniu PCC, decyduje jej treść, a nie nazwa, jaką nadały jej strony. Jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób, to dla oceny, czy powstanie obowiązek podatkowy w PCC, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy, pozwalające na ich kwalifikację prawną. Takie stanowisko potwierdził nam resort finansów.

MF przypomniało, że zgodnie z przepisami kodeksu spółek handlowych (ksh), udziały w spółce z o.o. mogą być umorzone m.in. w drodze zbycia udziałów przez wspólnika na rzecz spółki; za zgodą wspólnika w drodze nabycia udziałów przez spółkę (umorzenie dobrowolne) lub bez zgody wspólnika (umorzenie przymusowe). Nabycie udziałów przez spółkę za zgodą wspólnika następuje za wynagrodzeniem.

Z kolei z kodeksu cywilnego wynika, że przez umowę sprzedaży, sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.

W przypadku określonego w art. 199 ksh - nabycia od wspólnika udziałów przez spółkę, w celu ich umorzenia - występuje wynagrodzenie. Termin „wynagrodzenie” nie jest tożsamy z ceną. Użycie terminu „wynagrodzenie” świadczy, że na gruncie ksh nie chodzi o sprzedaż, w rozumieniu kodeksu cywilnego. Czynności tej zatem, nie można zakwalifikować jako umowy sprzedaży. Instytucja umorzenia udziału w spółce w drodze nabycia przez nią udziału jest ściśle związana ze stosunkiem uczestnictwa w spółce i musi wynikać z umowy spółki. Jest to norma o charakterze szczególnym w stosunku do przepisów kodeksu cywilnego.

Podstawa prawna:

• art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz.U. z 2010 r. nr 101, poz. 649 z późn. zm.)